Ok, we willen het niet hebben over hoe weinig uren we hebben geslapen, maar we hebben wel góed geslapen en de fluitende vogeltjes buiten de Riad maken veel goed. We douchen ff en zitten keurig op tijd (9 uur lokale tijd) achter een uitstekend ontbijt. We gooien een hele berg eten naar binnen: trek! We vragen ook of we vanavond hier kunnen eten (de Riad ligt wat afgelegen, we willen vandaag rustig aan doen en we hebben goede verhalen gelezen over het eten) en krijgen een kaart plus de tip om zometeen een taxi te nemen naar de ontmoetingsplek met de gids voor de stadswandeling. Dat lijkt een goed idee: de oude binnenstad, of Medina van Fes is een, doolhof en we hebben bovendien nog 20 minuten om er te komen. En als je in één keer goed loopt is het 20 minuten lopen verderop!

We gaan op stap en lopen in één keer goed naar het pleintje van gisteravond. Daar loopt een drukke weg langs en daar over heen schieten de rode ‘petit taxi’s’. Elke stad in Marokko heeft een eigen kleur van deze lokale taxi’s en ze zijn nogal wisselend van kwaliteit. Als er een keurig exemplaar de bocht om komt steken we onze hand op. We vertellen waar we heen willen en de wat stug uitziende man knikt en zet meteen de meter aan. Opnieuw een chauffeur die ons snel en veilig wegbrengt. Deze keer naar ‘Cinema Amal’, een oude, gesloten bioscoop en het vertrekpunt van onze wandeling. We rekenen af, bedanken de chauffer (die vriendelijk glimlacht en ons toeknikt; helemaal niet zo stug), checken de tijd (exact 10 uur) en we staan nog geen 30 seconden voor de bioscoop als Mohammed er aan komt, een jonge Marokkaan die onze gids is. Hij blijkt uitstekend Engels te spreken en neemt ons mee. Nee, niet die grote weg op, hier, dit kleine steegje in!

En Fes… Fes is something else… 

Sommige steegjes zijn net een mens breed andere een ezel en twee mensen, ontdekken we. Aan sommige steegjes liggen prachtige gebouwen. Een moskee, een universiteit, een begraafplaats van de stichter van de stad, een oude karavanserai, of pleisterplaats voor handelaren van welleer, een bibliotheek en een soefi-heiligdom, met er om heen allemaal diepzwarte mensen uit zuidelijker landen. Aan andere steegjes liggen winkeltjes van allerlei soort. Een bakkerij, een ‘scharensliep’, een slager, een metaalbewerker. Winkeltjes met sieraden, metaalplaten, spoelen met draad, vlees (waaronder een drommedariskop en -bult; alleen voor bijzondere gebeurtenissen, zegt Mohammed), kleding, kruiden, peulvruchten, sinaasappels, dadels… En Mohammed vertelt honderduit en neemt ons vooral mee om allerlei ambachten te zien. De scharensliep laat ons zien hoe scherp een schaar van 180 jaar oud (!) nog is en hoe hij messen scherp maakt en metaal bewerkt tot pinnen om riemen mee te maken. De koperslagerhoudt met een blote voet de koperen pot tegen die hij geconcentreerd ‘uitdeukt’ met een hamer (“I call this the Noisy Square”, zegt Mohammed. We tend to agree). De wever laat zien hoe hij weeft met wol, katoen en ‘Moroccan silk”, een uit agave gewonnen draad die lijkt op zijde. De gemeenschapsbakker bakt tegen een vergoeding platte, door families zelf gemaakte broden. De leerlooiers nemen ons mee naar het dak om de verfbaden te bekijken: een stinkende, zware maar kleurrijke bezigheid. En tussen de toeristen en lokale families lopen ezels en paardjes, soms met zware ladingen op hun rug.

Het is netter dan 10 jaar geleden, toen Karin er was. Er is ook al veel gerestaureerd en er wórdt de komende periode ook nog veel gerestaureerd. En tegelijk is het precies zoals Karin zich herinnert: een vol, kleurrijk doolhof! De medina van Fes is Unesco werelderfgoed en we zijn blij dat het goed wordt bewaard. Sommige huizen zijn uit de 14e (!) eeuw en Mohammed maakt handig gebruik van allerlei afspraken met mensen die hij kent om ons de gebouwen en het uitzicht van de daken er boven te laten zien. Ondanks dat blijft het aantal verkoop-praatjes beperkt en als ze er zijn is het bescheiden en vriendelijk. 

We eindigen de tour in een ‘huiskamer’ van een lokale familie, die ons muntthee serveert. Mierzoet. De familie laat zich niet zien, maar Mohammed geeft uitgebreid antwoord op onze vragen en maakt het behalve leuk ook leerzaam, zonder vervelend te worden. Als de theepot leeg is, neemt hij ons mee naar een geweldig mooi en volgens zijn verhalen goed restaurant. We zien overal bordjes gerserveerd staan, maar ondanks dat het 1 uur is, zijn de meeste tafels leeg. Mohammed zorgt dat we een tafeltje op het dakterras krijgen, in de schaduw en neemt dan afscheid. We bedanken hem uiteraard uitgebreid en ploffen dan in de schaduw. Het windje zorgt er voor dat het niet heel heet is, maar we zijn wel een beetje op, na de weinige uren slaap en de forse wandeltocht. Het eten is heerlijk: allerlei hapjes vooraf, kip met amandelen als hoofdgerecht en fruit toe en met erbij een flinke plons drinken komen we helemaal bij. Als we beneden komen om af te rekenen zit de hele tent (alle drie de verdiepingen) stampvol! De ober bij wie we afrekenen heeft een flinke dosis humor, het eten is naar lokale begrippen duur, maar voor ons goedkoop en als we ook nog hulp aangeboden krijgen om de weg verder te vinden, lopen we helemaal vrolijk de deur uit.

We slaan rechtsaf en als laatste ‘actie’ voor vandaag lopen we de hoofdstraat (zo één die een ezel en twee mensen breed is) uit naar de Bab Boujeloud of Blauwe Poort, één van de beroemdste poorten van Fes. Na alle bezienswaardigheden van vandaag ziet deze winkelstraat er al bijna gewoon uit. Dat is hij hier natuurlijk ook, maar gisteren zouden we het nog heel exotisch hebben gevonden. De poort is blauw aan de buitenkant en tot onze verrassing groen (de kleur van de Koran) aan de binnenkant. We maken wat plaatjes, lezen de reisgids er op na en na enig overleg nemen we daarna een taxi naar onze Riad. Daar ploffen we op het dakterras, in de schaduw, met een muntthee en een frisje, terwijl de toenvalkjes en ooieevaars over ons hoofd scheren. Wat een eerste dag…