Reisverslag.org

Vakanties die in de middag beginnen
hebben het grote voordeel dat je uit kunt slapen…. Niet dat we dat
doen natuurlijk. Hoewel we allebei al een paar dagen vrij zijn, zijn
er altijd nog 101 dingen die op zo’n laatste dag nog even moeten. Het
geren is wel minder en om 10 over half 12 staan we bij de bushalte,
zoals gepland. Bus en trein werken mee, waardoor we rond kwart over
12 op Schiphol staan. RUIM op tijd voor de vlucht. De aardige jongen
aan de balie helpt ons ondanks een kapotte printer aan alle
instapkaarten (handig, dan kunnen we in Riga zo door) en zorgt dat de
bagage doorgestuurd wordt naar Helsinki, de eindbestemming voor
vandaag.

De drukte valt enorm mee en we zijn zo
door de douane. Broodje, wat drinken en een tijdje wachten later
zitten we aan boord van een Boeing van Baltic Air naar Riga. Het
vliegt lekker door en keurig op tijd zijn we op de kleine, maar
overvolle luchthaven van Riga. Twee uur later zitten we opnieuw in de
lucht en een uur vliegen over een zonovergoten zee en 1001 kleine
eilandjes later, landen we in Helsinki.

Onze koffers komen keurig van de band
(gelukkig: waarom moest er juist vandaag een stuk over de
hoeveelheden zoekgeraakte bagage in de krant staan?!) en zonder ook
maar een douane ambtenaar tegen te komen staan we 10 minuten later
bij de bus. Ook dit laatste stukje gaat het reizen soepel: bus 615
brengt ons in een half uurtje naar het station en van daar af blijkt
het een kwartiertje lopen naar ons hostel. De stad is groots opgezet:
grote pleinen, grote gebouwen en verrassend genoeg
mini-straatnaambordjes. In twee talen: Fins en Zweeds, de tweede taal
van Finland.

Het Academica hostel is behoorlijk
groot, maar we worden snel en heel vriendelijk geholpen aan een
keurige, ruime (en gereserveerde) kamer, met twee bedden, een tafel,
twee kastjes, een kitchenette en een eigen badkamer. We hebben zelfs
direct verbinding met het wireless internet, al moeten we morgen
eerst een password halen. Helemaal in orde, wat ons betreft, zeker
als ze ook een weerbericht blijken te hebben, stapels kaartjes en
brochures en tips voor goede ontbijtgelegenheden en restaurantjes
waar je typisch Fins kunt eten.

We rommelen nog een beetje, bepalen wat
we morgen willen doen en duiken dan met een boekje ons bed in.
VAKANTIE!

Vandaag hebben we geen haast. De wekker gaat wel om 8 uur, omdat het gisteren toch maximaal half 11 is geworden. En dan is 8 uur uitslapen! Na veeeel uur in bed liggen worden we wakker in hotel Shnelli. Hoewel er wat lawaai is van het verkeer (of van de treinen als je aan de andere kant van het gebouw ligt), zijn we fan. De locatie is geweldig, er is gratis Internet en de bedden liggen prima. Het ontbijt, blijkt als we vandaag zover zijn, is ook uitstekend. Veel ‘hartig’, maar ook de zoetekauw in het gezelschap komt aan haar trekken. De ontbijtzaal is nog het meest opzienbarend. Het is 1 ruimte, maar het lijken wel 4 aan elkaar geplakte kamers, elk met een eigen stijl!

Na het ontbijt wandelen we uiteindelijk opnieuw de oude stad in. Vandaag hebben we een wensenlijstje. Om te beginnen bezoeken we de Kerk van de Heilige Geest. Een kleine kerk, maar met werkelijk indrukwekkend houtsnijwerk uit de 14e eeuw. Er is veel donker hout gebruikt, maar omdat de muren verder wit zijn en er veel licht binnen valt door de glas-in-lood ramen, is het toch niet somber. We maken veel plaatjes van de bijbelse taferelen en de uitgesneden figuurtjes.

Na dit bezoek wandelen we terug naar de stadspoort waar we gisteren de stad binnen kwamen. We hopen een kijkje bovenop een deel van de vestingsmuren te kunnen nemen. Bij de juiste toren aangekomen zit alles op slot. We rommelen wat aan de deur en willen  afdruipen (zeker te vroeg?) als de wat oudere dame naast ons zegt dat we heel even moeten wachten. Iemand waarvan we sterk vermoeden dat het haar dochter is draait ondertussen de toren open en we worden naar binnen gevraagd. Binnen in de toren zien we veel aardewerk en schilderijen. Ook boven vinden we schilderijen en oude foto’s, we vermoeden van de oudere dame in haar jeugd, ongelukkig kijkend op een trouwfoto met een veel oudere heer.
Als we uitgekeken zijn willen we beleefd afscheid nemen (best aardig, maar jammer dat we niet op de muur konden), als de dame zegt dat we maar mee moeten lopen. Haar dochter zegt dat de muren om 11 uur open gaan, maar moeders is beslist: nee, nu. Uiteindelijk mogen we dus 20 voor 11 de torens in en de muren op. We kunnen in totaal 3 torens bezoeken, op verschillende niveaus en wandelen tussen de torens op de overdekte muren. De constructie is goed te zien en het uitzicht is geweldig. We genieten ondanks het vele klimmen en klauteren. Als we weer beneden zijn worden we doorgewapperd naar de  park-tuin waarvan de dame vertelt dat ze die met 2 families hebben aangelegd en onderhouden. Het zijn een soort kleine sier-moestuintjes midden in het stadspark.

Daarna is het dringend tijd voor een bakkie: knieën en enkels zijn aan rust toe en bovendien dreigt het wat. We zitten nog maar net, strategisch midden onder de parasol, als een hoosbui losbarst. We moeten een beetje lachen om de vluchtende massa’s en genieten van een bakkie.

Na het bakkie en als het weer droog is bezoeken we het Gothische stadshuis. Het volledig uit de 14e eeuw stammende, gerestaureerde gebouw is van buiten nogal strak, maar blijkt van binnen een schitterend gerestaureerde schatkamer. We zien een aantal prachtige kamers, met mooi houtsnijwerk en geweldige kleuren. We nemen er, ondanks dat het eigenlijk al lunchtijd was toen we naar binnen gingen, ruim de tijd voor.
Uiteindelijk kijken we op zolder uit het raam… en haasten ons naar beneden. Net voor het begint te regenen duiken we een terras op, opnieuw midden onder een parasol. Dat blijkt een nog betere keuze dan de eerste keer: er barst een bui los die zorgt voor rivieren water over het middeleeuwse plein. Het is echt een wolkbreuk. Er eten mensen op het terras onder een paraplu extra, omdat ze in de overgang van twee parasols zitten. We zien mensen die volledig doorweekt zijn. Het is indrukwekkend, de hoeveelheid water die er naar beneden komt! Het plein loopt schuin af en in de hoek waar al het water heenstroomt komt het water binnen een paar minuten bijna enkeldiep voorbij… zien we aan de mensen die rennend voorbij komen. We maken heel wat plaatjes, onder andere van de serveerster die onze lunch komt brengen… samen met een collega die een paraplu boven hun hoofden en de borden houdt!

De lunch smaakt prima en met al dat water hebben we geen haast. We nemen nog een bakje koffie en daarna is het zo ongeveer droog. We hebben nog een essentieel stukje stad te gaan: de Toompea heuvel. Voeger waren de lage en de hoge stad twee aparte werelden, waarbij de hoge stad het stadsdeel van de rijken vormde. Er staan ook nu nog indrukwekkende gebouwen, waaronder de Aleksander Nevsky cathedraal en het presidentieel paleis. De kathedraal is een joekel van een orthodoxe kerk. We mogen binnen geen foto’s maken, maar buiten halen we de schade in, van deze indrukwekkende kerk. Het paleis is de plaats waar in 1991 de onafhankelijkheid werd uitgeroepen. Op de toren werd voor het eerste in jaren de Estlandse vlag weer gehesen. Het gebouw staat er nu statig en roze (ja echt) bij, maar het moet toen een emotioneel moment zijn geweest!

Op de heuvel genieten we verder van uitzichten over de lage oude stad, met de muren en torens, de haven en de gebouwen van de moderne stad buiten de muren. We wandelen nog een kerk in, bekijken alle gebouwen en proberen ondertussen de bootladingen cruise-passagiers te ontwijken. Als we het zat zijn vluchten we naar beneden waar we opnieuw bij Gloria, de wijnbar, landen. We genieten deze keer van twee glaasjes p.p. en met de stemming er lekker in, sluiten we de avond af met een bezoek aan Olde Hansa. Dit Middeleeuwse restaurant lijkt aanvankelijk te ‘cheesy’ voor woorden, maar het thema is zo consequent doorgevoerd dat het eigenlijk alleen maar geweldig is. De kleding, het eten, de menukaarten, de aankleding en verlichting (bijna alleen maar kaarsen) van de zaal en zelfs het antwoord van de serveerster als we vragen waar het toilet is (‘you know dear, in my time we all just went on the streets!’): alles klopt. Een pinapparaat waarmee we de serveerster zien lopen ziet er vreemd uit in deze omgeving. Ze verklaart het met ‘it is a very noble house, with the master is using magic machines of which I do not understand everything’.

We hebben een geweldige avond en het eten is zalig. Rozig wandelen we naar ons hotel waar we bekaf in slaap vallen!

Na ons reis-avontuur van gisteren waren
we toe aan veel uur slaap. Nadat dat gelukt is staan we toch redelijk
op tijd op, maar rommelen fijn een beetje rond en ontbijten op het
gemakje. Dat heeft overigens ook een praktisch voordeel: de meeste
bezienswaardigheden zijn niet voor 11 uur open, dus als we ergens in
willen, is haasten volkomen overbodig.

Uiteindelijk vertrekken we als eerste
voor een ommetje langs verschillende bezienswaardigheden die
gisterenmiddag diep in schaduwen waren gehuld. We klikken plaatjes
van de Dom, van verschillende historische gebouwen (zoals de twee
gildehuizen, die eruit zien als een mengeling tussen een Art Nouveau
pand en een kasteeltje) en van een beeld van… de Bremer
stadsmuzikanten (geen idee hoe dat nu weer hier terecht komt)! Het
weer is uitstekend, dus we genieten van een lekker zonnetje. Dat
maakt ook dat we ons na een klein rondje naar de St. Peters kerk
haasten. Deze kerk van ongeveer 123 meter hoog is zo’n 800 jaar oud
en heeft (sinds een renovatie in de jaren ’70 nadat de kerk in 1941
uitbrandde) een lift tot ongeveer 72 meter hoog. We proppen ons in
het liftje samen met wat andere mensen terwijl de lift-dame in rap
Russisch en daarna rap Engels een verhaaltje over de kerk afratelt.

Even later zijn we op het minuscule uitkijkplatformpje rond de toren. Het is wat wurmen, met de
andere toeristen die om duistere redenen OOK allemaal foto’s willen
maken, maar het uitzicht is erg de moeite waard. We zien behalve de
oude stad, de rivier en de verschillende parken ook de 5 enorme
zeppelin-vormige hallen waar de enorme markt van Riga in is
gehuisvest. Na een kwartiertje zijn we wel klaar met alle ellebogen
en mensen die door ons heen willen en gaan we met de lift weer naar
beneden.

Op kruipafstand van de kerk ligt een
volledige replica van het gildehuis van de Blackheads; hetzelfde
gilde van vrijgezelle handelaren die we in Tallinn tegenkwamen. Ook
dit historische gebouw (uit de 14e eeuw) brandde net als de kerk in
de Tweede Wereldoorlog uit. De Soviets gooiden het in 1948 volledig
tegen de vlakte. Na het uitroepen van de onafhankelijkheid werden plannen gemaakt om
het opnieuw in ere te herstellen en sinds 2000 stond het gebouw (28
meter hoog en met een van oorsprong Nederlandse façade) weer in al
zijn glorie op het Rats Laukums (het stadhuisplein) van Riga. We
slaan de plaatjes van de buitenkant nog even over (schaduw), maar
binnen genieten we van de kelder tot en met de 4e verdieping van het
prachtig gerestaureerde gebouw, met onder andere een indrukwekkende
balzaal.

Dan is het inmiddels ruim lunchtijd. We
lopen daarvoor richting een broodjestent die de gids aanraadt, maar bij aankomst verdwenen
blijkt. Gelukkig heeft de reisgids meer suggesties en na enig
wandelwerk landen we op een terrasje bij Bergs Bazar, een soort
doolhof van winkelstraatjes met kleine winkeltjes en – zo blijkt –
een prima lunchgelegenheid. Eveline eet salade en Karin eet kunstig versierde
zalmsoep en de plaatselijke variant van een knoflooktoastje
(gefrituurd brood met KNOFLOOK). We hebben natuurlijk ook een toetje
verdiend, dus bij een bonbon-zaak verderop scoren we allebei een
heerlijke truffel. Heel naar allemaal!

Na de lunch springen we weer op standje sight-seeing. Om te beginnen een rij met bloemenstalletjes die
samen de 24-uur-per-dag bloemenmarkt vormen. Bloemenstalletjes midden
in de nacht schijnen erg handig te zijn voor de dronkenlappen die het
thuisfront gunstig willen stemmen als ze te laat (en dronken dus)
thuiskomen. We wandelen nog even binnen bij de orthodoxe kathedraal
die, nadat die in de Russische tijd als planetarium werd gebruikt,
schitterend en kleurrijk is hersteld.

De rest van de middag besteden we aan
de Art Nouveau of Jugendstil wijk van Riga. Er zijn in de stad meer
dan 750 A.N. façades en behalve in de oude stad vindt je die vooral
in een wijk ten noorden van het oude centrum. We zien
kunstwerken in verschillende straten: gevels met kleurige stenen en
witte beelden, beestenfiguren, mensenkoppen die je passief aankijken
of zich in afschuw afwenden, kronkels en krullen. Kortom: alles wat
je je voorstelt bij Art Nouveau huizen. Vooral in de laatste straat
(de Alberta iela) staan een paar geweldige voorbeelden, allemaal
gemaakt door meneer Eisenstein, die een duidelijke meester in de
stijl was.

Na deze laatste uitgebreide wandeling
en fotografeersessie zijn we behoorlijk versleten. Vlak bij het hotel
gooien we een serie frisjes naar binnen en eten daarna heerlijk sushi
bij een uitstekend Japans restaurant. Dan is het laat en zijn we op. In het hotel vallen we na nog wat lezen snel in slaap.

Wat hebben we prima geslapen vannacht. Alleen een beetje jammer dat we wakker worden omdat het zo licht is. Er zit geen gordijntje voor de ramen. We hebben wel een kamer aan de achterkant van het gebouw, dus tot de ochtendspits begint is het heerlijk rustig. We draaien ons nog een keer om naar de muur (wat nou licht?!) en uiteindelijk staan we rond 8 uur op.
Na het douchen en aankleden wandelen we opnieuw naar de stadspoorten. Deze ‘Poort van het Morgenrood’ is niet alleen de enige overgebleven stadspoort, maar is vooral bekend door een icoon van Maria (vanaf de straat te zien aan de binnenkant van de poort) dat voor wonderen heeft gezorgd. Welke wonderen zijn wat onduidelijk, maar het is duidelijk een trekpleister voor de plaatselijke bevolking. Veel mensen draaien zich op straat even om en slaan een kruisje. Anderen klimmen naar het icoon toe en zitten ervoor te bidden.

We maken wat plaatjes en wandelen daarna door naar een soort pannenkoekenhuisje. Flensjes met allerlei vullingen zijn een geliefde maaltijd of een onderdeel daarvan. Je kunt er in ieder geval prima van ontbijten ontdekken we en (omgerekend) een paar euro armer voor 2 flensjes en 2 koppen thee wandelen we na het ontbijt de stad in.

De eerste missie is het vinden van de met elkaar verbonden 13 binnenplaatsen van de universiteit. Vilnius had al in de 16e eeuw een universiteit en toen deze begon te groeien kochten ze er steeds meer  naastgelegen panden bij, die met elkaar waren verbonden door binnenplaatsen. Er waren ooit meerdere ingangen van het terrein, van de omliggende straten, maar inmiddels is er 1 ingang, met kaartverkoop.
De eerste ingang die we proberen geeft geen toegang tot de binnenplaatsen, maar geeft ons een verrassende blik op de tuinen van het presidentieel paleis. De volgende ingang is wel raak: we kopen een kaartje en dwalen een uurtje over de binnenplaatsjes en door de grote St. Janskerk. Veel muren kunnen een opknapbeurt gebruiken en er wordt op in ieder geval een binnenplaats hard gewerkt aan het restaureren van muren. Ook in de kerk wordt gewerkt, al mogen we er wel in.

Na de binnenplaatsen nemen we een kop koffie voor we aan de wandeling naar de St. Peter & St. Paul kathedraal beginnen. Op ongeveer 10 minuten lopen van het oude centrum staat deze 17e eeuwse, van buiten erg onopvallende, kerk. Dat wil zeggen: overal anders zou deze kerk een pronkstuk zijn, maar hier valt ie nauwelijks op. Vilnius kent ruim 100 (!) kerken en bidplaatsen, dus overal waar je kijkt zie je torens.
Binnen is deze kerk absoluut bijzonder. Een barok meesterwerk, noemen de boekjes de kerk en dat is niet overdreven. Hij heeft ruim 2.000 beelden van bijbelse, historische, allegorische en mythologische figuren, duivels,
dieren, planten en fantasie-dingen. Zo zien we een heilige met een nijptang in haar handen, olifantenkoppen, schedels en lachende en huilende dames die engeltjes omhelzen. Omdat veel afbeeldingen wit zijn (in plaats van druk beschilderd zoals we ze in veel andere kerken hebben gezien) is het behoorlijk indrukwekkend. We kijken dan ook onze ogen uit.

Na veel plaatjes wandelen we weer naar buiten en richting de kunstenaarswijk Užupis. Er staan veel prachtige oude houten huizen in de wijk. De bewoners hebben een zo goed als onafhankelijke staat met de naam Republiek Užupis (Užupio Res Publika)
uitgeroepen met een eigen vlag, een president, grondwet en zelfs een
leger van twaalf man. Ze vieren hun half-serieuze onafhankelijkheid
jaarlijks op Užupis Dag… op 1 april. Op die dag heeft Užupis een eigen munteenheid, gewoonten, verkiezingen en carnaval. Ze hebben ook een grondwet, waarin onder andere is opgenomen dat inwoners het recht hebben op vrolijk zijn. We vinden het wel wat en wandelen langzaam de wijk door. Het heeft iets heel schilderachtigs. We genieten van het zonnetje en uiteindelijk van een heerlijke lunch bij een Italiaan.

Daar na bezoeken we nog een kerk, namelijk de St. Anna. Deze kerk is vooral van buiten indrukwekkend, maar helaas hebben ze de helft ingepakt in blauwe netten en zijn ze druk aan het werk. Binnen is het licht dat door de glas in lood ramen valt ook prachtig.
Na deze bezienswaardigheid staat er nog 1 ding op ons lijstje: het Museum van Genocideslachtoffers, gevestigd in het oude KGB-hoofdkwartier. Dat is alleen wel een behoorlijk stukje lopen en we zijn al best versleten. Bovendien willen we ter plekke ook nog wat zien. Uiteindelijk regelen we een fietstaxi, die ons voor een paar Flut keurig voor de deur afzet. Het is hard werken voor de beste jongen, dus we geven hem een fooitje en gaan daarna naar binnen in het van buiten wonderlijk klassiek uitziende gebouw.

De binnenkant van het gebouw is bijna geheel intact gelaten: het grootste
deel van de gangen ziet er nog net zo uit als ze begin jaren ’90
aangetroffen werden. De kamers op de hogere verdiepingen zijn niet alleen
gevuld met foto’s, gebruiksvoorwerpen en borden met tekst, maar ook met
meubels uit de periode dat de KGB dit gebouw als hoofdkantoor gebruikte.
Net als in de eerdere musea lezen we veel over gedeporteerde familie en
over de onafhankelijkheidsstrijd (die door een partisanenleger nog bijna 12
jaar na beëindiging van WOII actief werd gevoerd) van het land. Deze tentoonstelling krijgt door het gebouw wel een extra dimensie. Er wordt
behalve aan de ‘opstandelingen’ ook uitgebreid en zo objectief mogelijk
aandacht besteed aan de KGB als organisatie. In de kelder zijn de cellen
te bezichtigen. In deze kale ruimtes stonden, zaten en lagen soms wel 15
tot 20 gevangenen. Vooral in de jaren ’50 en ’60 waren de omstandigheden
barbaars. Hoewel het regime versoepelde na de dood van Stalin, werden er
tot eind jaren ’80 mensen gemarteld en doodgeschoten. De executiekamer
bezorgt ons kippenvel: onder de glazen vloer zijn alledaagse
gebruiksvoorwerpen geplaatst (een bril, een schoen). De glasplaat aan de
muur beschermt de kogelgaten in de muur.

Na 2 uur zijn we (fysiek en mentaal) op. We willen weg, de zon in en met
wat drinken nog eens napraten over dit heftige museum. We wandelen terug
over de grote boulevard en na wat plaatjes landen we in een geweldig
wijnbarretje. Met een heerlijk glas wijn, een schaal Italiaanse ham en een
gezellig praatje van de serveerster, komen we helemaal bij. We nemen er de
tijd voor, maar uiteindelijk vertrekken we richting restaurant. Op onze
laatste avond willen we lokaal eten en we landen bij ‘Lokys’, waar we
heerlijk authentiek eten. We genieten van de happen en dranken en kletsen
na over vandaag en de vakantie. Als het buiten echt te fris wordt, rekenen
we af en wandelen naar ons hotel.

Na opnieuw een prima nacht slaap, zijn we vroeg uit de veren. We rommelen rustig in de badkamer, ontbijten op het gemakje en uiteindelijk zijn we iets over half 10 klaar om te vertrekken. Het weer is redelijk, hoewel het wat spettert en er donkere wolken dreigen. Jas aan, plu mee en we beginnen met een lekkere wandeling. We willen het gebouw zien van de Nationale Bibliotheek en naar een of meerdere musea.

Voor die tijd zoeken we uit hoe we morgen met de tram bij het busstation komen van waar onze bus naar Riga vertrekt. Ook kopen we meteen kaartjes: voor morgen, maar ook voor vanmiddag, zodat we na een parkbezoek makkelijk naar de stad terug kunnen.

Ons hotel (een weinig inspirerende betonnen joekel) kijkt uit op de Toompea heuvel, waar de stad het hoogste punt heeft. We wandelen door het stadspark langs de muren naar het zuiden. De vestingwerken zijn ook van buiten bezien indrukwekkend. Een langgerekte vijver, wat eendjes, fiets- en wandelpaden (dat wordt hier op 1 hoop gegooid), hier en daar een verdwaald beeld en het geheel ziet er leuk uit.

Iets voorbij de zuidpunt van de oude stad ligt de bieb: een enorm vierkant gebouw. Indrukwekkend, dat wel, maar om het mooi te noemen... Nog iets verderop ligt het museum van Onderdrukking en Bevrijding. Daar willen we graag heen, maar helaas gaat het pas om 11 uur open. Inmiddels beginnen de wolken wel heel erg te dreigen dus we lopen eerst de oude stad in voor een bakkie. Daarbij komen we langs de rots die de hernieuwde onafhankelijkheid van Estland (op 20/21 augustus 1991) herdenkt. Fotomomentje!

Een rustig bakkie later lopen we terug naar het museum. Inmiddels zijn er al meer mensen binnen en de anderhalf uur daarna wandelen we langs de vitrinekasten vol herinneringen aan de verschillende perioden waarin Estland sinds de 19e eeuw onderdrukt is. De Duitsers, maar vooral de Russen hebben diepe sporen in het land achter gelaten. Tot in 1991 was Estland een onderdeel van de USSR en diende het als leverancier van melk en vlees terwijl het eigen volk honger leed. Straf- en werkkampen waaruit mensen niet terugkeerden waren met name in de jaren '50 en '60 de schrik van elke burger. We zien rijen koffers van mensen die moesten vluchten en veel gebruiksvoorwerpen. De films maken de meeste indruk, al zijn ze lang. We blijven alleen helemaal zitten voor de laatste, waarin het verhaal van eind jaren '80, begin jaren '90 wordt verteld.

Na het indrukwekkende verhaal (wat ons beeld van deze regio stevig aanvult) zijn we toe aan lunch. We landen op een terras op het grote plein en deze keer blijft het droog. De zon komt er zowaar bij kijken en we genieten van zalm en wat drinken. Ook het tweede 'bakkie' gaat er wel in en daarna gaan we weer aan de wandel.

Na een korte dwaaltocht langs wat schattige pleintjes (daar zijn er hier stapels van!) en op zoek naar een museum dat we uiteindelijk laten voor wat het is, wandelen we de oude stad uit. We zetten er de pas in en na een half uur stevig doorstappen komen we in Kadriorg park. De zon is er inmiddelks volop bij en het is een fleurig geheel: bloemperken, vijvers, wandelpaden, een speeltuin. Door een aantal prachtige houten en stenen gebouwen (oude paleizen en landhuizen), krijgen we een beetje het gevoel van een open lucht museum. We lopen zelf door naar KUMU, het nationale kunstmuseum. Het is een futuristisch gebouw dat wonderlijk genoeg behoorlijk opgaat in de omgeving en werklijk propvol kunst hangt. We bekijken de collectie kunst uit Estland tussen 1800 en nu en de vaste tentoonstelling 'moeilijke keuzes', over de bezettingsperiode, waar propaganda en werken van het verzet naast elkaar hangen.

Uiteindelijk is het opnieuw tijd voor een bakkie en daarna vermaken we ons nog met het fotograferen van elkaar in, op en tussen de letters die op het grasveld het woord 'kunst' spellen. Dan is het echt op voor vandaag. We wandelen het park uit en pakken een krakend en piepend trammetje terug naar de rand van de oude stad. We eten bij een Tex-Mex restaurant en drinken daarna nog een drankje in cafe 'Hell Hunt'. Dat betekent overigens 'zachtaardige wolf' in het Est's, maar alle toeristen vinden het natuurlijk prachtig. Het is een leuke tent, maar uiteindelijk laten we ons na 1 drankje wegjagen. Ons geld is op en we zijn klaar met het vrijgezellenfeestje dat naast onze tafel wordt gevierd. De dames giegelen en gillen er op los. Tijd voor een tukkie, want de wekker gaat morgen vroeg!

Als de telefoon piept blijkt dat we
allebei weliswaar wat onrustig, maar verder prima geslapen hebben. De
omgeving van het hostel is erg rustig en oordopjes hielpen tegen de
‘herrie’ van de koelkast. Douchen, spullen in tas (en er weer uit:
het vakantieritme moet nog even komen) en met de aanwijzingen van het
hostel en de trouwe LP op zak, wandelen we richting ontbijt. We komen
uiteindelijk terecht bij Karl Frazer, een café dat in 1891 werd
opgericht door een chocolatier. Het is nog steeds een begrip in de
stad en aan het ontbijtje (croissantje, zoetig broodje, cafe latte en
thee) blijkt wel waarom. De broodjes zijn al lekker, maar we krijgen
helemaal proef-kriebels als we al die chocoladevarianten (en andere
taartjes) zien. Uiteindelijk rukken we ons los en beginnen aan de
verkenning van Helsinki.

De eerste must-see is het Esplanade
park, of Espa in de volksmond. Dit vriendelijk uitziende park met een
aantal fonteintjes en beelden is de plaats om te ‘loungen’ als het
warm is… of om te zitten drinken als je geen geld hebt voor de
kroeg (en met deze prijzen vinden we dat niet zo heel vreemd!). Er is
vaak livemuziek en er zijn allerlei terrasjes en koffietentjes.

Aan het einde van het park ligt de
‘Havis Amanda’, een beroemde fontein met een beeld van een naakte dame
en vier water spuwende zeeleeuwen. Daarachter begint de haven en dat
is het eigenlijke (toeristische) centrum van de stad. Helsinki is
gebouwd op meerdere eilanden die door bruggen en ferries met elkaar
zijn verbonden. Water is erg belangrijk en een aantal belangrijke
kerken en twee markten liggen op een steenworp afstand van het water.

We struinen eerst over de markt en na
wat dwalen gaan we voor de bijl voor de geweldig uitziende frambozen.
We kopen een doosje dat we illegaal op een terrasje opeten (en worden
overigens op zeer charmante wijze pas weggestuurd als we nog 3
frambozen over hebben) en na nog wat drentelen lopen we langs de haven
naar de Uspenski kathedraal. Dit is de grootste orthodoxe kerk in
West-Europa. We voelen ons even in Oost-Europa als we de
goud-glimmende koepels en de rode bakstenen gevel zien. Ook binnen
ziet het er vertrouwd uit: veel iconen en kaarsjes.

Vanaf de kerk zien we een groot wit
gebouw (ook koepels, maar een heel andere stijl) boven de andere
gebouwen uitsteken en daar worden we nieuwsgierig van. Deze Helsinki kathedraal ligt aan het ‘senaatsplein’ en is (volgens het boekje)
‘het meest gefotografeerde gebouw van Finland’. Het is inderdaad
behoorlijk indrukwekkend. We kijken even naar de kale binnenkant en
verbazen ons buiten over de echt enorm witte muren.

Daarna is het tijd om even te
controleren vanaf welke kade onze boot morgenochtend vertrekt. Als we
dat zeker weten en de enorm schattige ‘kauppahalli’ (oude
markthallen) zijn doorgewandeld, is het tijd voor lunch. En ja,
natuurlijk willen we het liefst iets echt Fins. We kiezen
uiteindelijk voor een crêpe met rendier en bessensaus. Het is
onverwacht lekker, maar ook machtig. We smikkelen het aan een
tafeltje in de schaduw op. Het is de hele ochtend al geweldig weer:
veel zon, rond de 22 graden en af en toe een wolk. Af en toe uit de
zon kan met de lekkere windje (waardoor je de zon niet zo voelt) dan
ook geen kwaad!

Na de lunch kopen we een kaartje voor
de ferry naar Suomelinna. Dit enorme fort, gebouwd rond 1790, ligt op
zes met elkaar verbonden eilandjes op een kwartiertje varen van
Helsinki. Nadat het in 1808 veroverd werd door de Russen, is het meer
dan 100 jaar in Russische handen geweest. Tegenwoordig is het Fins en
heeft het een Unesco wereld erfgoed status. Er wonen ruim 850 mensen
op het eiland, maar het is vooral een beroemde toeristische
attractie. De ferry zit bomvol mensen, maar gelukkig horen we geen
Nederlands anders dan van elkaar.

Op het eiland genieten we van het weer,
wandelen over de verdedigingswerken en langs enorme kanonnen. We zien
veel mensen zonnen op de rotsen aan het water of onder de dikke muren
van het fort. Ondanks de drukte genieten we van een middagje dwalen
en rondkijken. Uiteindelijk eten we een ijsje en pakken rond half 5
een ferry terug naar de haven.

Na een hip wijntje eten we bij Aino,
aan geraden door het hostel voor echt Finse gerechten. Eveline kiest
voor stevige zalmsoep en Karin eet rendier- en hertenvlees met
aardappelpuree. Het is heerlijk, maar het toetje slaan we over. Want
ja… die taartjes van Karl Frazer… Uiteindelijk blijkt dat een
geweldige keuze: chocoladetaart met frambozen! Met een broodje mee
voor morgenochtend taaien we af naar het hostel. Vroeg slapen, want
morgen gaat de boot om half 8!

Vandaag gaan we genieten van nog een dagje Riga. Er is genoeg te zien in deze flinke stad, dus we hebben er zin in. Het weer is weer prima: ongeveer 23 graden met hier en daar wat wolken. Perferct weer om een stad te verkennen.

Na het ontbijt wandelen we richting de centrale markt van Riga. Elke dag vanaf 7:00 uur wordt die gehouden in 5 grote zeppelin-hallen en het terrein er om heen, zo blijkt. Het is werkelijk een enorm gebied met stalletjes en zelfs mensen die op dekens en vanaf krukjes hun waren aanbieden. De markt was altijd al erg belangrijk in Riga (in de 13e en 14e eeuw was Riga de belangrijkste handelspost in het Zweedse rijk) en zo te zien is dat vandaag de dag niet anders!
De verschillende hallen zijn allemaal gewijd aan iets anders: vlees, vis, groente (hoewel de meeste stalletjes buiten ook vol groente en fruit liggen), melkproducten en broodwaren en een hal met allerlei uiteenlopende artikelen, van kattenvoer en panties tot honing en tupperware bakjes. Buiten staan eindelijk veel stalletjes met groente en fruit, maar ook bloemen (bossen met oneven aantallen bloemen voor de levenden en even aantallen voor de doden of rouwende familieleden) en kleding. We zien meer aardappelsoorten dan we ooit bij elkaar hebben gezien en veel mensen verlopen ook zelfgeplukte bosbessen en paddestoelen. Het is een drukte van belang en erg leuk om langs alle stalletjes te dwalen.

Na dit bezoek wandelen we terug de stad in, waar we even moeten wachten voor het museum van Bezetting en Bevrijding 1938-1991. Nadat Riga in 1918 voor het eerst in haar geschiedenis echt onafhankelijk werd (de taal is dus veel ouder dan het land) kwam het land in 1938 in Russische handen. Die hielden er zo huis dat de Duitsers als bevrijders werden gezien. Nadat de vrede was getekend kwamen de Baltische Staten met goedvinden van het Westen weer in Russische handen. Dat duurde tot ze zich in 1991 (gebruikmakend van de onrust in de Sovjet-Unie) wisten te ontworstelen aan dat juk.
Het museum is indrukwekkend. Het geeft een uitgebreid en breed beeld van de geschiedenis. Door foto’s en bezittingen van mensen die in werk- of gevangenkampen terecht kwamen, krijgen de verschrikkingen een persoonlijk gezicht.

Erg onder de indruk komen we twee uur later weer buiten. Eerst maar eens lunchen. We belanden op het terras van een Finse tent die een prima salade en sandwich serveert.

Na de lunch winkelen we wat en daarna maken we een laatste echt toeristische stop. We bezoeken de Dom, waar we al een paar dagen tegenaan kijken. De binnenkant is ondanks de mooie buitenkant waarin verschillende stijlen bij elkaar komen niet echt bijzonder, maar de kloostergangen blijken verrassend mooi. Ze liggen bovendien vol met een bijzondere verzameling vondsten uit Riga in vroeger jaren. Van grote koperen windhanen van een toren en grafstenen met oud-Nederlandse tekst uit de 16e eeuw tot een paar verstopte beelden van Stalin en Lenin. We dwalen rustig langs alle bezienswaardigheden en zijn veel langer binnen dan we aanvankelijk dachten.

Na dat bezoek ploffen we op een terras voor cocktails. We sluiten de avond af met een hapje eten in hetzelfde leuke kleine restaurantje van de eerste avond. We eten opnieuw heerlijk en rommelen daarna wat aan op de hotelkamer. Morgen opnieuw een bus, maar deze keer gelukkig niet zo vroeg!

Eind jaren ’80, begin jaren ’90 van de vorige eeuw werden Estland, Letland en Litouwen zelfstandige landen en de ontwikkelingen volgen elkaar sindsdien razendsnel op. We zijn al jaren nieuwsgierig naar deze voor Westeuropeanen nog steeds bijzondere bestemming.

Een reis naar deze landen lijkt ons dan ook een traktatie! We concentreren ons deze reis op de hoofdsteden en beginnen in Finland: achtereenvolgens bezoeken we Helsinki, Tallin, Riga en Vilnius.

Het is echt veel te vroeg als de wekker gaat. Half 6 is echt geen vakantie-opstaan-tijd wat ons betreft, maar we willen die boot naar Tallinn natuurlijk wel halen… Gelukkig hebben we gisteren gedoucht en alles klaargelegd, dus binnen een half uurtje geven we de sleutel af bij de receptie.
De wandeling naar de haven blijkt niet heel lang (ongeveer 20 a 25 minuten), maar met die tas op onze schouders is ‘ie toch best pittig. We zijn blij als we er zijn en die tassen op de grond kunnen. Inchecken is een eitje (nee, 1 paspoort is genoeg) en na nog even zitten mogen we via een lange overdekte wandelbrug aan boord van de hippe, groene Tallink/Silja ferry.

We scoren een plekje bij een het raam in de restauratie en Karin brengt de tassen naar de bagage opslag, zodat we ons vrij kunnen bewegen. Voorlopig willen we vooral zitten en even bijkomen en de kou voorkomt dat we meteen in slaap vallen. De airco lijkt op standje Siberië te staan! Stipt om half 8 vertrekt de ferry richting Tallinn. We zien de 101 kleine eilandjes van Helsinki in de verte verdwijnen.
We lezen wat, dommelen wat, drinken iets en voor we het weten is het half 10 en meren we aan in Tallinn. Dat ging soepel!
Met de massa mee lopen we de terminal uit… en weer in om een pinautomaat te zoeken. Dat gaat soepel en even later hebben we genoeg Estse/Estlandse (?) Kronen om even vooruit te kunnen. De taxi naar het hotel is dan ook snel gescoord en de zwijgzame, maar vriendelijke chauffeur brengt ons keurig naar Hotel Shnelli.

Het is nog geen 10 uur, dus echt veel hoop op een kamer hebben we niet, maar we willen in ieder geval onze tassen kwijt. De vriendelijke receptioniste verrast ons: ja hoor, de kamer is al klaar, even daar tekenen en hier zijn de sleutels. De kamer is op de 6e verdieping en heeft uitzicht op de heuvel waar een gedeelte van het historische centrum op is gebouwd. 

Even later lopen we die kant op en blijkt dat we via een parkje zo in het oude centrum zijn. Aan de buitenkant van het centrum lopen we een stukje over de vestingsmuren en bekijken we de poort naar de haven.
We besluiten vandaag niets te plannen; in deze stad hebben we de tijd om eerst rond te dwalen en te bekijken wat we tegenkomen. Al gauw merken we hoe groot het verschil met Helsinki is: daar was alles groot en modern met hier en daar een prachtig oud gebouw, hier is alles oud, schattig en charmant. We hebben het gevoel dat we een middeleeuwse stad in zijn geteleporteerd; alleen jammer dat er nog wat scheepsladingen toeristen mee zijn gezonden. Maar met een beetje geduld lopen die weer uit beeld en schieten we toch dat mooie plaatje. Op veel gebouwen hangt een bordje met informatie in meerdere talen waaronder Engels.

We bekijken de Saint Olaf’s kerk van binnen. Voor de laatste brand had deze kerk de hoogste kerktoren van de wereld. Dat vond de KGB erg handig, dus de toren deed dienst als uitzichtspunt. De kerk ligt dichtbij hun voormalige hoofdkantoor. Dit ziet er weinig bijzonder uit totdat je ziet dat de onderste ramen dichtgemetseld zijn. Wat daar allemaal gebeurde kon het daglicht blijkbaar niet verdragen. We komen langs het monument voor de slachtoffers van de ramp met de Estonia.
In de stad vallen de vrolijk gekleurde huizen en rijk versierde deuren op. Dan komen we bij het centrale plein, de Raekoja Plats. Dit doet ons aan Praag en Krakow denken; een flink aantal terrasjes binnen een omgeving van oude gebouwen. We zoeken het leukste terrasje uit voor de lunch. Daarna dwalen we verder door de stad.

Om een uur of 2 begint het te regenen; hoog tijd om de Zweedse kerk en het Historisch museum te bezoeken. Het museum is gevestigd in het 15e eeuwse hoofdkwartier van het grootste gilde. Er zijn archeologische vondsten, munten en oude kostuums te bekijken. Na een drankje wandelen we weer verder. Via de LP vinden we wijnbar Gloria waar we allebei een lekker glaasje uitzoeken. Daarna zoeken we de pizzeria op die we eerder ontdekt hebben. We eten op het terras in een smal straatje, 2 meter vanaf antieke grafstenen die daar aan een muur tentoongesteld worden.

Na de heerlijke pizza vinden we dat de dag lang genoeg heeft geduurd; tijd om wat slaap in te halen! En morgen meer van deze geweldige stad.

We willen niet eens over het tijdstip nadenken als de wekker gaat. Het is echt veel te vroeg. Vandaag gaan we naar Riga en dat doen we per bus. Per vroege Eurolines bus. Het idee klinkt goed: vroeg reizen om in Riga tijd over te houden om rond te kijken en te lunchen. Op dit tijdstip kost het wat overtuigingskracht om het zo te zien.
We hebben alles uiteraard gisteravond klaargelegd dus in no time leveren we de keycard bij de balie in en lopen we naar de tramhalte. Daar zijn we zelfs op tijd voor een tram vroeger dan gepland en ongeveer 10 rammelende en piepende minuten laten stappen we uit voor het internationale busstation.

Busreizen is in de Baltische landen veruit favoriet boven treinreizen. Er ligt nauwelijks rails en er gaan nauwelijks treinen. Bussen daarentegen gaan er genoeg en aangezien het nauwelijks iets kost (voor ongeveer 18 euro reizen we in 4 1/2 uur in een extra luxe bus van Tallinn naar Riga) is het een praktisch, betaalbaar vervoermiddel.
Ondanks het vroege uur is het druk en ook onze bus zit uiteindelijk om 7 uur goed vol. We zitten niet naast elkaar, maar vooruit, dat mag de pret niet drukken.
De busrit verloopt soepel. Naast het busstation stoppen we nog bij een andere halte in Tallinn en na 2 uur nog bij een laatste halte in Estland. Deze 5 minutenstop is ideaal om de benen te strekken. Daarna rijden we door. We zien veel bos, maar ook glooiende akkers met hier en daar een boerderij. Het weer wordt steeds beter en als we uiteindelijk na ruim 3 uur over de grens gaan, is het prachtig zonnig weer. Ook de laatste anderhalf uur zijn zo voorbij en uiteindelijk zijn we keurig volgens planning om 5 voor half 12 in Riga.

We pinnen geld op het station (De Lats hebben weer een heel andere koers dan de Kronen) en daarna lopen we zonder problemen in ruim 10 minuten naar ons wel heel erg centraal gelegen hotel. Hotel Kolonna laat ons nog niet inchecken, maar we kunnen we onze tassen kwijt. Daarna drinken we een drankje op het centrale plein, dat letterlijk om de hoek van ons hotel ligt en lopen daarna al dwalend richting een lunchtent bij de Power Tower, een deel van de vestingsmuren waar de kanonskogels nog inzitten!

Na de lunch mogen we wel inchecken. De kamer is prima; ruim en schoon en zoals gezegd erg centraal! We besluiten dat we eerst een idee van de stad willen krijgen en de rest van de middag gaan we op standje dwalen. We zien allerlei bezienswaardigheden waar we erg nieuwsgierig van worden. Daar moeten we de komende dagen meer over te weten komen!
We bekijken de stad ook vanaf het water: we lopen halverwege een van de bruggen over de Daugava op. Terugkijkend naar de stad maken we plaatjes van de vele (kerk)torens en andere kenmerkende gebouwen. Riga geeft meteen een heel ander gevoel dan Tallinn. Waar dat een Middeleeuwse stad was, zien we in Riga veel Art Nouveau. Ook wordt er op veel plekken gerestaureerd en gebouwd.

Behalve de oude stad, zien we ook een stukje van het modernere centrum. Op de grens daarvan staat ‘Milda’ het Vrijheidsmonument, dat bewaakt wordt door twee soldaten. Er liggen veel (verse) bloemen: in Estland is de vrijheid duidelijk veel nieuwer en minder vanzelfsprekend dan bij ons!
In een parkje een stukje verderop zien we een grappig fenomeen. Een brug waarvan de leuningen helemaal propvol sloten hangen. Het blijken een soort liefdesverklaringen: op bijna allemaal staan twee namen en een datum. Het lijkt een vrij nieuw fenomeen: we zien vooral data uit het laatste decennium.

Tenslotte komen we nog langs onder andere het oude paleis en ‘de drie broers’, drie oude, zeer fotogenieke gebouwen, waarvan de oudste stamt uit de 15e eeuw. En dan is het op. Na een korte opfrissessie (heerlijk zo’n centraal hotel) eten we uiteindelijk typisch Lets bij een schattig klein restaurantje. Karin gaat voor kaas vooraf en daarna aardappelpannenkoeken met zalm en Eef eet caprese en daarna een schotel met vlees en een champignon-mosterd saus. Het inheemse wijntje smaakt er goed bij. Na het eten zijn we zo in het hotel voor een tukje.

Vandaag mogen we weer met de bus! De
laatste stad van de reis staat op het programma. We reizen, opnieuw
met Eurolines, met de bus naar Vilnius, de hoofdstad van Litouwen.
Gelukkig vertrekt de bus ‘pas’ om 8 uur en is het maar 10 minuten
lopen naar het busstation, dus de wekker hoeft niet zo belachelijk
vroeg als een paar dagen geleden.

We hebben weer broodjes en wat drinken
bij ons en na een korte wandeling zitten we in de bus. Stipt om 8 uur
scheurt de chauffeur er vandoor. We vinden het nogal een tempo en de
beste man houdt dat de hele verdere reis vol. Op de meeste wegen is
dat niet zo’n probleem, maar zo hier en daar op de wat kleinere wegen
of in de stad…

Het weer houdt zich ondanks de sombere
voorspellingen prima. We rijden vooral tussen rollende velden door,
met hier en daar een kluitje huizen of een boerderij. Ook het bos is
weer flink vertegenwoordigd. Op de weilanden zien we behalve koeien
ook verrassend vaak ooievaars ‘grazen’! Zo nu en dan rijden we door
een dorp of stadje. Al na ongeveer anderhalf uur zijn we de grens
over en na ongeveer 2 uur hebben we een korte
benen-strek-en-plas-pauze. Daarna gaan we weer verder. Deze keer lukt
het om in de bus de Internetverbinding aan de praat te krijgen en
terwijl we met een flink vaartje door Litouwen scheuren, beschrijven
we de laatste dag in Riga.

Voor we aan het begin van vandaag
toekomen zijn we al in Vilnius. De chauffeur heeft inderdaad hard
gereden: we zijn ruim 20 minuten voor de geplande aankomsttijd op de
bestemming. We nemen onze tassen mee en pinnen de vierde geldsoort
van deze vakantie, de Lit. We worden er wat melig van: na de Iek (uit
te spreken als een gilletje, gebaseerd op de afkorting van de Krohn
(EEK) en de Frummel (gebaseerd op het feit dat we in Letland de Iek
maar niet uit ons hoofd konden krijgen), dopen we deze muntsoort de
Flut (gebaseerd op het feit dat ‘ie veel minder waard is dan de
Frummel). Snap je het nog? Nou, wij hebben er zo hier en daar ook wat
moeite mee, al gaat het sparen van muntjes wel lekker hard!

Met voldoende Flut op zak wandelen we
vervolgens in 10 minuten naar ons hotel. Rudninku Vartal is wat
klassieker ingericht dan onze vorige hotels maar ziet er keurig uit.
We zijn blij dat we net buiten het toeristische centrum slapen;
lekker rustig maar toch vlakbij alle bezienswaardigheden.

Na het inchecken lopen we de stad in
voor een lunch. Al gauw struikelen we over de eerste Gotische kerk.
Even verderop blijkt dat de keuze uit restaurantjes hier ruim is. Ook
hier zijn allerlei pannenkoek-varianten traditioneel onderdeel van
het menu dus die keuze is snel gemaakt.

Na de lunch lopen we richting de
spierwitte en enorme kathedraal. Aan de binnenkant wordt het wit
afgewisseld met grote schilderijen. De kapelletjes aan de zijkanten
hebben elk hun eigen stijl, vooral die van St Casimir: donker, met
veel zilver en goud. Buiten gaan we op zoek naar de tegel
waar in 1989 de menselijke keten van Talinn via Riga naar Vilnius
eindigde. Dit was een van de sterkste protesten tegen de
onderdrukking van de Russen, en een belangrijk symbool voor de
massale steun voor de onafhankelijkheidsbeweging.

We lopen door naar het vlakbij gelegen
Nationaal Museum. Daar tonen ze een uiteenlopende en indrukwekkende
collectie van kunstvoorwerpen, oude documenten, wapens, munten,
gebruiksvoorwerpen etc. Niet alleen de geschiedenis in politieke en
religieuze zin wordt belicht. Juist het leven van de gewone mensen
wordt komt aan bod met een aantal kamers die precies zoals vroeger
zijn ingericht.

Ondertussen is het nog steeds geweldig
weer. Tijd om de stad vanaf boven te overzien; we nemen de funicular
naar de heuveltop waarop resten van een kasteel liggen. Heel veel is
daarboven niet te bekijken, maar het uitzicht is fantastisch. We
fotograferen ons letterlijk drie keer in de rondte en concluderen
nogmaals dat er in deze stad heel veel te bekijken is.

Maar voor vandaag vinden we het wel
even genoeg; tijd voor een borrel. In het straatje waar we ook al geluncht hebben is het nog steeds gezellig druk en aan alle kanten
klinken straatmuzikanten. Onder het genot van een wijntje spitten we
onze gidsen verder door op wat we morgen allemaal willen zien. Na een
hapje in een hippe bistro besluiten we vandaag nog 1 ding van het
lijstje te strepen: de oude stadspoorten. Op weg naar het hotel komen
we er toch bijna langs dus we bekijken ze van alle kanten. Moe maar
voldaan lopen we het laatste stukje terug.