Polen – Reisverslag.org

Rondreis Polen 2019 door Renske en Karin

28 april 2019 harro Reacties 4 reacties

Polen. We waren er allebei al eerder, op een gezamenlijk uitstapje naar Krakau. En dat smaakte naar meer. Dus een bestemming was snel gevonden toen we het hadden over samen reizen. Meer Polen! Een divers land: hoge bergen in het zuiden, laagvlaktes met weilanden en oerbos in het centrale deel van het land én een kustlijn van 440 km in het noorden. Ook de steden, zoals als Gdansk, Wroclaw, Krakau en Warschau hebben ieder hun eigen charme. We sluiten aan bij een reis van Djoser. Wil je vast een idee krijgen van wat we gaan doen? Neem dan een kijkje bij de reisbeschrijving. En voor de rest: lees je mee?

Naar Warzsawa / Warschau / Warsaw (11 mei 2019)

12 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Er is er één jarig hoera, hoera… In de rij om de KLM-vlucht van 9 uur 45 naar Warschau te boarden belt Karin haar zus Meta. Ze is jarig en Karin vindt het erg ongezellig dat ze dat niet kan mee-vieren. Tegelijk gaan we (Renske en Karin) wel iets heel leuk doen, dus het is een beetje dubbel gevoel. Zingen door de telefoon dan maar en daarna gaan we aan boord. Na een laatste appje aan Martijn (dank je wel voor het wegbrengen!) en met een half uurtje vertraging (iets met een nieuw systeem voor de luchtverkeersleiders, een heuse revolutie, sneert de captain) vertrekken we dan toch. De vlucht is oncomfortabel. We zitten goed, op de achterste rij, maar we hebben flink wat turbulentie en de rij mensen die naast ons staat te dringen voor het toilet is ook minder. Afijn, om kwart voor 12 landen we dan toch in Warschau. Hallo Polen!

Nadat we onze bagage hebben opgevist vinden we met enig zoeken Sonya, de reisbegeleider van Djoser, en de rest van de groep. Veel alleen-reizenden, twee stellen. Met 18 mensen niet een idioot grote groep (al zit de reis vol) en we hebben een gigantische bus, met veel ruimte, ontdekken we als Sonya de bus heeft gevonden. Het goede nieuws is dat we deze bus de hele reis houden. En de chauffeur ook: een man die ons rustig en veilig naar Hotel Metropol brengt. Ondertussen doet Sonya het intro-praatje. Ze valt in voor een zieke collega en sorry, ze is nog nooit in Polen geweest. Maar ze zal haar stinkende best doen en om te compenseren dat ze weinig over de stad kan vertellen, heeft ze voor vanmiddag een gratis stadswandeling geregeld. Dat klinkt geweldig: we hebben wel behoefte aan een intro. Warschau is in ons hoofd toch een beetje het saaie, grijze zusje van Krakau en tegelijk weten we wel dat we de stad daarmee tekort doen.

In het hotel horen we dat we nog heel even moeten wachten op de kamer. We gebruiken de tijd om te pinnen (400 Zloty per persoon, iets minder dan 100 euro) en in het minimarktje om de hoek een broodje te halen en op te eten. Als we de sleutel krijgen om kwart voor 2 zijn we blij dat we dat zo snel en efficiënt hebben gedaan: we krijgen iets minder dan 20 minuten om alles te regelen voor de gids er is en we geacht worden beneden te verzamelen.

De kamer is keurig schoon en functioneel+ (dat wil zeggen: functioneel èn van wat extra gemakken voorzien) maar wel wat lawaaiig met gigantische en drukke weg er voor met veel auto’s, bussen, trams… We zijn nu al blij met onze oordoppen! We gooien onze tassen neer, rennen door een mini-ompak-ritueel heen en keurig op tijd ontmoeten we beneden in de hal gids Jan. Hij is vriendelijk, enthousiast en kan boeiend vertellen. Hij zal ons meenemen naar de oude stad van Warschau. Aan het eind van de oorlog volledig platgebombardeerd, maar zo goed gerestaureerd dat de stad tegenwoordig de wereld-erfgoed-status heeft!

De wandeling is boeiend en Warschau is heel veel kleurrijker dan we hadden verwacht. Jan neemt ons mee langs het enorme Paleis van Cultuur en Wetenschap (een cadeautje van de communisten aan Warschau) dat ‘s avonds indrukwekkend verlicht schijnt te worden. We komen langs een monument voor de opstand van Warschau tegen de Duitsers, in een poging ze in ’44 de stad uit te gooien vóór de Russen de stad bevrijden en (zo is de angst van de mensen uit Warschau) het stokje van de heerschappij overnemen van de Duitsers. De opstand mislukt (de Russen wachten rustig af, de Amerikanen en Britten durven de Russen niet tegen het hoofd te stoten en wachten ook af en de Duitsers verslaan de Polen). De opstand is de directe aanleiding voor het platbombarderen van de stad. Verder gaan we, via het geboortehuis van Chopin en een kerk waar zijn hart ligt begraven (letterlijk: de rest ligt in Parijs) en de Nowy Swiat (Nieuwe Wereld), een straat met enorme huizen die in het weekend autovrij wordt gemaakt.

Tijd voor koffie en een taartje! Karin grapt dat ze wel moet: haar zus is jarig, dus ja…! De rest van de groep heeft geen goed excuus nodig: de taartjes zien er heerlijk uit en verdwijnen in een oogwenk van de borden.

Verder gaan we: over het Pilsudskie Plein. Genoemd naar een grote held uit de geschiedenis van Polen en de locatie waar Jan Pawel uit Polen (betekent bekend als Paus Johannes Paulus II) in ’89 predikte en door zijn steun aan ‘Solidarnosc’ (solidariteit) het begin van het einde van het Communisme inluidde. Op het plein ook het graf van de onbekende soldaat met een eeuwige vlam.

Verderop vinden we het centrale plein met de pilaar van Koning Zigmund. Een Zweed; wonderlijk genoeg zijn de koningen van Zweden een nogal internationaal gezelschap. Jan vertelt dat het komt omdat ze werden gekozen! Zigmund heeft er een pilaar aan over gehouden, vooral omdat hij van Warschau de hoofdstad maakte. Het Paleis ligt ook aan het plein en het vormt het begin van de oude stad. Een geweldig gezicht, vooral in het stralende eind-van-de-middag licht. Het is heerlijk weer en met een graadje of 18 een stuk warmer dan in Nederland. We genieten er van, net als van de laatste twee stops: de oudste kerk van de stad èn het marktplein, met schitterende huizen er om heen èn een beeld van een zeemeermin. Ze is de beschermheilige van de stad, sinds ze (Sawa) trouwde met een lokale edelman (Warz).

Hier neemt Jan afscheid en iedereen begint spontaan te applaudisseren. Het blijkt inmiddels half 6 en we hebben ons geen minuut verveeld! We zijn wel dringend toe aan pauze. Terwijl de groep staat te overleggen poetsen we de plaat: vanavond gaan we lekker samen eten. Onze eerste keuze heeft geen pek, maar bij Przy Zamku (geen idee hoe je dat uitspreekt) vinden we pierogi (Poolse dumplings, die we delen), kwartel (Renske) en forel (Karin) en een honingwijntje (een lokale specialiteit). Kopje koffie toe, terwijl we vanaf het terras (buiten eten, heerlijk!) een processie volgen waarbij een hele stoet een Maria-beeld volgt.

Het is nog even lopen naar het hotel, maar we vinden het na al het geslenter erg lekker om even de benen te strekken. Zeer tevreden komen we op onze kamer doen. Dat slapen gaat wel lukken!

Warschau, volle dag (12 mei 2019)

13 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Hoewel Karin nog steeds wel wat meer uurtjes zou willen slapen en we allebei de kamer wel èrg rumoerig vinden, zijn we zeer tevreden als we om 8 uur aan het ontbijt zitten. Het is veel beter weer dan voorspeld, het ontbijt is uitstekend en we hebben de hele dag voor onszelf. Tijd voor Het Plan, Deel 1. Dat wil zeggen: een wandeling van de Saxon Tuinen. Dit eerste openbare park van Warschau is tegenwoordig heel wat kleiner dan vroeger, maar voorzien van veel vogeltjes, veel groen en een hele rits allegorische beelden. Dat wil zeggen dat ze iets symboliseren en in dit geval zijn dat de seizoenen en verschillende kunsten en wetenschappen. We vermaken ons met het proberen te raden wat een beeld voorstelt voor we de Poolse vertalen.

Via een enorme fontein komen we opnieuw bij het monument voor de onbekende soldaat en van daar uit lopen we richting de oude stad. Vlak er voor drinken we koffie en dan gaan we Deel II van Het Plan uitvoeren. Tijd voor een paleis. Warschau blijkt allerlei super-interessante musea te hebben en we komen in deze ene dag tijd te kort. Veel tijd ook en de keuzes doen een beetje pijn. Het paleis en de museum van de opstand eindigden op een gedeelde eerste plek en aangezien het paleis dichter bij het park is… Het paleis dus. Ook van dit gebouw stond nauwelijks iets overeind aan het einde van WO II. De restauratie duurde tot de jaren ’80 van de vorige eeuw. Niet alleen was het duur, maar de communisten vonden die symbolen van het Koninkrijk maar niets! Gelukkig is het toch gerestaureerd en hoe. Het is echt indrukwekkend!

In de kelder vinden we, in een poging de gewelven te bekijken, een rozen-tentoonstelling! Niet gepland, wel grappig en we bekijken en besnuffelen rozen in alle kleuren van de regenboog. Sommige rozen ZIJN zelfs regenboogkleurig! We kijken onze ogen uit en ontvluchten daarna de massa door het paleis zelf in te gaan. Opulent is het woord dat Renske voor het paleis gebruik en dat is nogal van toepassing. Glimmend goud, tig soorten hout, eindeloos veel marmer, zijde, zilver… We klikken plaatjes en vermaken ons met de verhalen. Als we alle zalen hebben gezien, vinden we op de begane grond nog twee Rembrandt’s. En dan is het dringend tijd voor lunch.

Daar gunnen we onszelf niet veel tijd voor: we willen eigenlijk ook Deel III van Het Plan nog uitvoeren en dat is aansluiten bij de gratis wandeling door de oude stad. We kiezen voor een salade in het wat chique café van het museum. Het personeel is nog wat … communistisch in de service, maar de salade is heerlijk, betaalbaar en past precies in de 45 minuten die we hebben. Met één minuut speling komen we na een toiletstop een wandeling in ganzenpas bij het verzamelpunt aan. Hoepla, gered.

De groep blijkt enorm, maar de gidse is goed te verstaan, vertelt boeiend en maakt wat ons betreft het verhaal over Warschau compleet. Ze vertelt over de (tegenwoordig goedmoedige) concurrentie met voormalige hoofdstad Krakau. Ze neemt ons mee langs de oude muren en de markt, een uitzichtspunt over de rivier de Wisla en naar het monument voor het getto van Warschau: een sober stukje muur en een streep op de grond. In het getto werden 350.000 Joden bij elkaar gezet (één derde van de bevolking van Warschau), waarvan 2/3 binnen een jaar was afgevoerd en vermoord in vernietigingskamp Treblinka, 80 kilometer verderop. De rest werd uitgemoord na een opstand in het getto. Ze vertelt ook over het Pools verzet: één van de grootste en best georganiseerde verzetsbewegingen van Europa. Om niet te heftig te eindigen bewaart ze de muziek van en een verhaal over Chopin tot het laatst.

En daarna zijn we op. Na een fooi is het tijd voor zitten en drank. Nou, dat heeft The Alchemist, een geweldige tent met (zo blijkt) heerlijke cocktails. En een dak! Ja, je lacht, maar dat is toch best handig als het weer volledig omslaat en er een enorme stortbui overtrekt. Gelukkig is die over als we terug naar het hotel willen. Vanavond eten we met de groep en keurig om half 7 staan we in de lobby. Bijna iedereen anders is er ook: alleen Jan en Arie en Elly gaan niet mee.

Het is een ideale manier om alle namen te kennen (Hannie blijkt alle namen al te kennen en helpt ons op weg) en we hebben een erg gezellige avond. Het eten smaakt uitstekend en zeer tevreden lopen we rond 9 uur terug naar het hotel. Door de spetters en de kou (het is afgekoeld tot 9 graden) en met uitzicht op het Paleis van Cultuur en Wetenschap dat in regenboogkleuren wordt verlicht. Afijn. Onze hotelkamer is nog steeds niet bepaald stil te noemen (oh wat een zaligheid, die oordopjes!), maar het was een prima dag. En morgen gaan we de stad uit!

Uitersten onderweg (van Warschau naar Bialowieza, 13 mei 2019)

16 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Het is half 8 als we, hier en daar nog wat slaperig, allemaal in de bus zitten. Door een regenachtig en koud Warschau rijden we naar het noordoosten. Vanmiddag gaan we wandelen in het oerbos van Bialowieza, maar als we zo eens naar buiten kijken neemt de zin daarin eerder af dan toe! Het is 9 graden en af en toe stopt het met zachtjes regenen… om flink te plenzen. We zullen zien: eerst maar eens de route.

Polen is groen, merken we al snel, en staat in dit seizoen in bloei. De route voert ons al snel de stad uit en we zien eerst steeds meer akkers en daarna steeds meer bos. Onderweg spotten we reeën, Karin denkt zwijntjes te zien (ze zijn te ver weg om het zeker te weten) en er zijn enorm veel ooievaars. Henk weet te vertellen dat Polen ná Litouwen de hoogste ‘ooievaardichtheid’ heeft en we genieten van de vele volgels die over de weilanden wandelen, voorbij vliegen of op hun nesten zitten. Het land is vlak en we kunnen ver kijken.

Rond 10 uur, als we inmiddels op een toch wel heel klein weggetje zitten, pakt Sonya de microfoon om te zeggen dat ze een stop heeft ingelast. We zijn vlakbij Treblinka, het concentratie- en vernietigingskamp waar bijna een miljoen mensen zijn vermoord. Er is niet veel meer te zien, waarschuwt ze, maar ze wil ons de mogelijkheid geven om even rond te kijken. Daar zijn we heel blij mee. Treblinka is natuurlijk niet ‘leuk’, maar we vinden het fijn dat we even stil kunnen staan op de plek waar zoveel inwoners van onder andere Warschau aan hun eind zijn gekomen.

Na een snelle toiletstop kiezen we voor een kort bezoek aan het herdenkingsmonument. Midden in het bos, op een grote open plek, waar de barakken, gaskamers en crematieovens stonden, staan honderden puntige grijze stenen, sommigen met een plaatsnaam er op en heel af en toe één met een naam van een persoon. Tientallen kleine kiezels zijn neergelegd op de stenen, in herdenking aan de vele, vele mensen die zijn omgekomen. Een wit lint met honderden namen om de hele site heen symboliseert het prikkelderaad. Betonnen ‘bielzen’ laten zien waar het spoor liep. Op het station werden destijds plaatsnamen en niet-bestaande dienstregelingen geplakt. De gevangenen werd verteld dat ze later verder zouden gaan. Het voorkwam opstand. Treblinka was echter de laatste stop: maar heel, heel weinig mensen hebben het kamp overleefd.

Op de site lopen drie busladingen Israelische soldaten. Rondom het monument bereiden ze een herdenkingsdienst voor. Het meisje dat begint te zingen om de microfoon te testen bevriest ons in onze rondwandeling. Haar stem is prachtig: we krijgen kippenvel en zijn niet de enigen die tranen in onze ogen krijgen. Het miezert zachtjes: de hemel huilt mee…

Iedereen is stil, terug in de bus. Pfff, tijd voor koffie. Die moet nog even wachten. In dit deel van Polen is het aantal handige stop-plekken voor busladingen toeristen die geen Pools spreken beperkt. Uiteindelijk stoppen we bij een tankstation. Het enkele koffie-automaatje draait overuren en het toilet is drukbezet. Terug in de bus knagen we onze meegebrachte lunch op: een voorverpakte sandwich die we vanochtend in het minimarktje hebben gekocht. Marek rijdt ondertussen rustig en geconcentreerd door. Het wordt droger en het landschap wordt groener. Er zijn nogs teeds akkers tussen de stukken bos en het aantal vogels en reeën neemt toe. En wat doet die koe daar eigenlijk zo in zijn eentje op het veld? Een koe, nee wacht eens even, is dat een… jamwel: een eland! Helemaal opgetogen geven we elkaar een high five: dat gaat lekker zo met het wild spotten! Het laatste stuk zien we vooral bomen en via piepklein Bialowieza (met veel houten huisjes, deels keurig, deels vervallen en leegstaand) komen we rond kwart voor 2 komen aan bij hotel Bialowieski, dat aan de rand van het dorp ligt.

Daar krijgen we een uitstekende kamer. En een stille kamer: een absolute verademing na de herrie van Warschau. Met het raam open, horen we alleen maar vogeltjes en zien we daar nu een streepje zon op het balkon?! Nouja, veel is het niet en het blijft koud, maar het is al wel beter dan de regen van vanochtend. Als we om half 3 in de bus zitten, hebben we een laagje extra bij ons en beginnen we voorzichtig weer een beetje zin te krijgen in de wandeling. We rijden een klein stukje, naar de plek waar we onze gids ontmoeten en te voet op stap gaan. We krijgen er twee en de groep splitst zich in twee kleinere groepen. Onze gidse, Maria, is een wat oudere, struise dame die barst van de kennis, maar niet persé handig is in de interactie. Ze stuift er vandoor, stopt en terwijl de helft van ons groepje buiten behoorafstand is begint ze te praten. In een hoog tempo komen de namen van planten, bloemen of bomen in het Latijn, Engels, Duits en verrassend vaak Nederlands voorbij, in een willekeurige volgorde. Daarna ratelt ze op hogere snelheid dan Karin kan praten een serie feitjes er uit en verder gaan we weer, terwijl in een aantal gevallen de laatste van de groep net aan komt lopen. Ze herkent vogels op hun zang, weet van elke boom die is gevallen wanneer en waarom dat was en kent elke plant in het bos bij naam, maar mensen? Lastig…

De route voert ons door een paleistuin, via het open veld, naar het laatste stuk oerbos van Europa. Dit stuk bos wordt niet en is nog nooit door mensen gemanaged. In de vorige eeuwen ging dat vooral goed omdat het stuk bos het jachtgebied van de koning was. De enige interactie bestaat tegenwoordig uit het wegzagen van bomen die over het pad vallen. Het bos bestaat daardoor uit gigantische bomen, sommige bijna vijfhonderd jaar oud. De bosvloer is relatief kaal: er dringt te weinig zonlicht op door. Alleen op plekken waar een boom is omgevallen ontstaat een wedloop naar het nieuwe plekje licht dat ontstaat. Maria blijft feitjes spuien en na een grote wandeling door het oerbos zegt ze bij het hek in het Engels “Nou, de andere gidse komt zo, you wait” en daarna gaat ze er vandoor. We blijven wat verbouwereerd achter en ook de andere gidse, die vijf minuten later aankomt, kan haar verbazing niet verstoppen. We lopen met de hele groep samen terug richting de bus.

In totaal duurt de wandeling 3 uur en het is prachtig, maar als we terug zijn, zijn we door en door koud. We hebben enorm veel laagjes aangedaan en nog zijn we verkleumd. We gebruiken de drie kwartier die we krijgen tussen aankomst in het hotel en gezamenlijk diner voor een broodnodige warme douche. Bij het eten (Renske a la carte, Karin buffet en we eten allebei uitstekend) nemen we allebei een wijntje om op te warmen. En tegen de tijd dat we in bed liggen is het gelukt. Wat een volle dag van uitersten. En morgen nog zo’n dag! We kijken er naar uit! Hoewel… voorlopig bekijken we eerst de binnenkant van onze ogen. Weltruzzzz

Van synagoge tot Hitlerbunker (14 mei 2019)

16 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Vandaag mogen we iets later aantreden. Om half 9 zitten we in de bus, na een strooptocht langs een enorm uitgebreid ontbijtbuffet. Het is koud maar droog en het eerste deel van de route is hetzelfde als gisteren: door het bos en dan langs de akkers, hier en daar afgewisseld met velden knalgeel koolzaad. De zon schijnt toch, grapt Beatrijs. En inderdaad de gele velden lijken wel licht te geven. De akkers zijn nog kaal en op één ervan zien we… een hond…? Hij is wel erg groot en loopt gestrekt. Zou het dan toch…? Nee, vast niet, maar we blijven lang kijken naar het snel kleiner wordende vlekje. Eigenlijk leek het wel…

De route gaat verder en al snel rijden we over onbekende wegen. Een stukje snelweg. En weer over een kleine weg. Het duurt een flinke tijd en als Karin denkt dat ze nu toch echt een toiletstop nodig heeft, kondigt Sonya gelukkig aan dat we over 10 minuten in Tykocin zijn, een klein, traditioneel dorpje met als belangrijkste bezienswaardigheden een synagoge en een kerk. Vooral de synagoge klinkt erg interessant, maar eerst een toilet graag. Chauffeur Marek stopt, maar we blijken naast een standbeeld te staan. De groep druppelt de bus uit om een foto te maken. Karin rent bijna naar Sonya en Marek. Waar is het dichtstbijzijnde toilet?! In de bus! zegt Marek, ga maar gauw! Enorm opgelucht gaat Karin op het kleine maar schone toiletje. Wat fijn dat die er voor noodgevallen is! Met een brede grijnst voegt Karin zich weer bij Renske: zo, nu kan ik Tykocin aan.

Als iedereen weer in de bus is, rijdt Marek nog een paar minuten door en parkeert de bus op het centrale plein. We krijgen een uur om even rond te kijken. Hmmm, dan laten we de koffie voor nu even zitten, want we hebben wel enorm zin om de synagoge te bekijken. We kopen een kaartje in het kleine museum aan de overkant, slaan dat vervolgens over en met het kaartje mogen we de synagoge in. Gebouwd in 1642 rond de centrale gebedsruimte. In het midden een verhoogde studie- en gebedsruimte, aan de oostelijke wal de Torah Ark; de plek waar de Torah wordt bewaard. Torah is een Hebreeuws woord en betekent leer, instructie of wet. De Torah is het eerste en belangrijkste deel van de joodse bijbel (de Tenach) en bestaat uit de vijf boeken van Mozes. Aan de muren van de centrale hal zijn schilderingen aangebracht: vooral Hebreeuwse gebeden. Het geheel is nauwgezet gerestaureerd en enorm interessant om een keer te bekijken.

Voor de koffie blijft helaas te weinig tijd over, maar na een laatste toiletbezoekje gaan we toch zeer tevreden de bus weer in. Tijd voor opnieuw een lang stuk rijden en een zoektocht naar een lunch. Sonya heeft maar weinig hulp meegekregen en het is flink zoeken en bellen voor ze uiteindelijk een hotel vindt dat een betaalbare lunch voor ons kan organiseren op z’n korte termijn. Ze geeft telefonisch de bestellingen door en hoewel we erg laat eten en de ranja bij het eten voor wat hilariteit zorgt, is het uitstekend èn nel. Tijdens het eten zit Karin naast Henk die tussen neus en lippen door vertelt… dat hij vanochtend een wolf heeft gezien! Dus toch,s roept Karin en haalt zich daarmee de jaloezie van meerdere groepsgenoten op de hals. We vergelijken informatie en Henk is er zeker van dat het een wolf is geweest. De bouw, de loop, ja hoor, dat was een wolf, zegt onze natuurliefhebber en beestjes-kenner heel stellig. We besluiten dat hij gelijk heeft. Wat gaaf! Hannie geeft opdracht om volgende keer hard te gillen als we iets zien: zij wil ook wel een wolf zien. We beloven het braaf.

We zitten na ongeveer 45 minuten weer in de bus en dat is nodig, want in plaats van om 3 uur zullen we nu rond half 5 pas bij onze volgende stop zijn. Sonya stelt ons gerust: Wolfsschanze is tot 8 uur open vandaag, dus we kunnen ons bezoek keurig volgens planning afronden. De route is lang en we zien aan Marek dat hij behoorlijk is gesloopt als we er aankomen. Gelukkig hebben we het aan zijn rijstijl niet kunnen merken. Het is een uitstekende chauffeur en we zitten zeer ontspannen in de bus. Bijna iedereen doet tussendoor ook af en toe een tukje. Vertrouwen alom, maar wel wat stijve spieren als we eenmaal aankomen in het voormalige bunkerhoofdkwartier van Adolf Hitler. Sonya heeft geld opgehaald en regelt de kaartjes en daarna krijgen we een uur en een kwartier de tijd.

Dat blijkt voor ons de ideale hoeveelheid tijd: genoeg om alles te zien, maar niet zo lang dat we al klappertandend nog langer buiten moeten blijven. Het is droog, maar met een graad of 8 worden we opnieuw behoorlijk op de proef gesteld. Afijn, de Wolfsschanze dus. Het complex bestond uit een groep bunkers en versterkte barakken voor Hilter, andere nazi-kopstukken en hun gasten. Het stond middenin het bos (hetzelfde bos dat de site nu langzaam overneemt) en was operationeel tussen ’41 en ’44.

De site is misschien nog wel het meest bekend door de (mislukte) aanslag op Hitler op 20 juni ’44, onder leiding van kolonel Claus von Stauffenberg. Veel bunkers zijn zwaar beschadigd; de Duitsers achtten de site te waardevol om voor de Sovjets in bruikbare toestand achter te laten. De metersdikke muren zijn opengereten en grote gaten en uitstekend staaldraad geven het een sinister uiterlijk. En tegelijk… we juichen de vogels (en de vele nestkastjes), de vleermuizen en de bomen en planten toe die alles overnemen. Veel bunkers zijn bedekt met een laag mos en met groene planten. De ‘Führerbunker’ (de bunker van Hitler) lijkt wel in tweeën gespleten en wordt overwoekerd langzaam geclaimed door de natuur. Het is een surrealistische gedachte dat dit ooit een aantal jaar, het centrum was van de macht in Europa. Het is een indrukwekkende site en we schieten veel plaatjes. En daarna gaan we de bus weer in. Tijd voor het laatste stuk.

Hotel Mazuria zorgt voor een eenvoudige kamer, met een geweldig uitzicht over één van de vele meeren die dit gebied rijk is. Vandaag is het uitzicht dus vooral grijs en het voordeel van de kou is dat we het niet erg vinden dat we verder niet zo veel mee krijgen van dit prachtige gebied. We frissen ons snel even op en besluiten dan meteen te gaan eten. En dat is nog een heel avontuur… We zitten als eerste en krijgen al snel gezelschap van Marta en Pieter en later van Hillbrand. Erg gezellige maar voor de ober is zelfs deze hoeveelheid mensen al een uitdaging. In een mengeling van Duits, Pools en wat Engels communiceren we met elkaar en krijgen we over het voetlicht wat we willen hebben. Maar dan moet de rest van ons gezelschap nog… Als Hillbrand aanschuift hebben wij ons eten al. Hij heeft al snel door dat de arme ober alles steeds ingewikkelder gaat vinden wijst op Karin’s bord. Wat zij heeft graag, ja een glas rode wijn erbij is ook fijn. Dat wordt de reden dat hij uiteindelijk ook nog relatief snel eten krijgt. De rest van onze groep die binnendruppelt vanaf kwart over 7 heeft uiteindelijk in een enkel geval pas na half 10 eten!

We zijn blij dat iedereen er ontspannen en gezellig onder blijft. De arme ober heeft zo ongeveer een melt-down aan het einde van de avond als zijn kassa ook nog kuren krijgt en we proberen met een briefje van 200 zloty (zo’n 50 euro) te betalen. Renske stapt haastig over op een pinpas en we maken ons uit de voeten om de ober en onze groepsgenoten wat lucht te geven. Hopelijk helpt het en hopelijk leert het hotel er iets van! Wij gaan naar onze kamer en snel slapen: morgen gaan we er weer vroeg vandoor! Op een heerlijk stille kamer vallen we in slaap.

Bergen Bakstenen (via Mariënburg naar Gdansk, 15 mei 2019)

17 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Het ontbijt verloopt een stuk sneller dan het diner van gisteravond en keurig op tijd zit iedereen weer in de bus. Henk is zo’n beetje de enige die nog iets van het gebied èn de plaatselijke fauna heeft gezien. Hij heeft vanochtend vóór het ontbijt al 8 kilometer gelopen en bevers gezien! We zijn een tikkie jaloers, maar wij lagen nog gewoon op één oor toen Henk er op uit trok, dus het is vooral ‘loon naar werken’. Wij krijgen onderweg kraanvogels cadeau (zowel in een weiland als overvliegend) en dat is toch ook geen slechte bonus!

Onze eerste stop is Olsztyn. Dit kleine, pittoreske stadje kreeg als in de 14e eeuw stadsrechten en heeft een grote stadspoort, een kasteel en een mooie kerk. Het ziet er meteen erg leuk uit en dat zal ook wel liggen aan het zonnetje dat we cadeau krijgen. Het is met 10 graden nog steeds niet warm, maar het voelt een heel stuk minder naar dan in de grijzigheid en /of regen! We krijgen er anderhalf uur van Sonya en dat betekent dat we in ieder geval genoeg tijd hebben voor een lekkere kop koffie bij House Café. Een vrolijk gekleurd café met de sfeer van een uitnodigende huiskamer, waar we ook Jan tegen komen.

Als we ons bakkie op hebben willen we nog wel iets van het stadje zien. We kiezen voor de kerk. Katholiek ‘natuurlijk’ maar met een bescheiden hoeveelheid ‘frummels’. We komen er Jan Pawel II (Johannes Paulus de IIe) natuurlijk weer tegen. De andere meest opvallende verschijning is verder een moedeloos zittend Jezus-beeld. In een lendendoek, met zijn hoofd in een hand leunend en een blik alsof hij het heeft opgegeven. We vinden het een vreemd gezicht: dit lijkt ons niet de beste manier om de gelovigen te inspireren! Verder wordt er hard gewerkt aan de kerk en als we het geheel hebben bekeken vluchten we voor de herrie. Onderweg naar het kasteel komen we een beeld van Copernicus tegen. Hij woonde hier een aantal jaar en hielp zijn stadgenoten zich te verdedigen tegen de Teutoonse ridders. Zijn neus, handen en heliocentrisch model (waarbij niet de aarde, maar de zon het middelpunt van ons zonnestelsel is) glimmen van de vele aanrakingen. Het kasteel stamt uit de 14e eeuw en hoewel het er aardig uitziet, besteden we er maar weinig tijd aan. Die is op en we gaan bovendien naar een veel indrukwekkender kasteel. Mariënburg of Malbork!

Dit oudste en grootste bakstenen kasteel van Europa ligt zo’n 50 kilometer ten zuidoosten van Gdansk en is in 1274 gesticht door de Duitse of Teutoonse Orde. De orde vestigde zich na terugkeer uit het Heilige Land in Venetië, maar vroeg aan de Paus toestemming om God’s woord te gaan brengen bij de heidenen in Pruissen. Goedschiks of kwaadschiks: het was een vechtende orde, die niet schroomde hard en bloederig te strffen of te ‘motiveren’. Het leek de Paus een uitstekend plan (we kunnen ons zomaar voorstellen dat hij ook geen trek had in een horde werkelozen ridders in zijn achtertuin) en Malbork / Mariënburg werd gebouwd. En het is echt gigántisch groot! Als we na een supersnelle lunch bij de McDonald’s de eerste poort door zijn, staan we met open monden te kijken naar de burcht die er achter ligt. Met recht een kasteel in een kasteel. De ‘binnen-burcht’ bestaat dan weer uit drie delen, waarvan we er twee bekijken: de middelste en de hoogste burcht. En we komen ondanks dat we 3,5 uur hebben en hele stukken overslaan, tijd èn ogen tekort!

De zalen zijn op wat kleinere ruimtes na leeg, maar met een geweldige audioguide (die oppikt waar je bent, daarover begint te praten en je vervolgens vertelt waar je dan heen moet) en prachtige gerestaureerde zalen is er genoeg te zien. Van ophaalbrug en grafkapel tot keuken en feestzaal. En van een klein duiveltje die je met zijn baard en zijn staart de weg wees naar de toiletten tot gigantische kapel. Versierde deuren en muren, een waterput, klinkertjes en kanonskogels, hout en heel veel bakstenen. We weten ons maar met moeite los te rukken en doordat we daarna een complete Koreaanse tourgroep voor ons hebben bij de toiletten èn de uitgang wat lastig te vinden is (da’s dan weer een nadeel van de audioguide, dat je niet kunt aangeven waar je heen wilt en er zijn nauwelijks borden) komen we een paar minuten te laat bij de bus. Sorry! Door de stromende regen ook nog, want waar het in Olsztyn nog best lekker was, is daar nu geen sprake meer van. Sonya stelt wat teleurgesteld vast dat ze het ons niet zal aandoen om hier de groepsfoto te maken. Iedereen lacht opgelucht terwijl de regen tegen de bus slaat. Tijd om naar Gdansk te gaan.

Daar komen we rond half 6, behoorlijk gaar, aan. We trekken ons terug op de kamer en besluiten samen te gaan eten. We willen eigenlijk een dag iets anders dan Pools en Karin heeft 350 meter verderop een Italiaan gevonden, Cantina La Trattoria. Na een beetje rommelen en opfrissen en even bijkletsen met Martijn, gaan we daar een hapje eten. Het regent nog steeds, maar de korte wandeling blijkt de regendruppels waard. Lekkere bruschetta, een uitstekende pizza, een prima karafje rode huiswijn en een kop koffie toe zorgen ervoor dat we weer helemaal bij komen. Dat was weer een erg volle en een erg leuke dag. We zijn wel blij dat we in Gdanks twee nachten blijven, want het tempo van deze reis ligt hoog. We zijn wel toe aan heel even ons eigen schema bepalen. En we zullen morgen ongetwijfeld opnieuw constateren dat we hier te kort zijn. Maar voor nu wandelen we door de regen naar het hotel en vallen we in een diepe, diepe slaap.

Gdansk: stad van ‘solidarnosz’ (16 mei 2019)

17 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Vooral Renske heeft als een blok geslapen en omdat we ‘pas’ rond kwart over 9 weg willen, zitten we heel ontspannen rond 8 uur aan het ontbijt. Dat is weer eens prima: Djoser heeft oook hotel Impresja goed uitgekozen. Het is helaas wel een hotel dat wat verder uit het centrum ligt, dus om kwart over 9 wandelen we naar de tram die een stukje verderop voorbijkomt. Het is door allerlei werkzaamheden even zoeken, maar een vriendelijke kerel die aan de weg bezig is roept ons in het Engels toe waar we moeten zijn. Aha, ónder de weg door naar de tram! Er komt er net één aan als we bovengronds komen en het kopen van een kaartje bij de chauffeur gaat soepel. We krijgen zelfs wisselgeld, ondanks dat allerlei mensen ons hadden verteld dat dat nooit gebeurt! Zeer tevreden boemelen we een aantal haltes mee, tot we bij het station komen. Daar hoppen we er uit.

Tegenover het station staat een monument voor de kindertransporten. Aanvankelijk denken we dat het gaat om kinderen die naar de kampen zijn vervoerd, maar het zijn juist de kinderen die zonder hun ouders, in de maanden voor de oorlog, in ’39 op transport zijn gezet naar Engeland. Veel kinderen hebben daardoor de oorlog overleefd. Hoeveel daarvan hun ouders hebben terug gezien weten we niet… We maken een paar plaatjes en wandelen dan naar het startpunt van de Free Walking Tour van Walkative! dezelfde club die we in Warschau troffen. Ook Sonya blijkt mee te gaan. Als tourist hoor, roept ze, al is ze ook tijdens de wandeling druk aan het werk op haar telefoon.
De wandeling duurt 2,5 uur en ook nu zijn we erg blij met onze gids. Hij is goed te verstaan, geeft ons een berg informatie en heeft een droog gevoel voor humor. Hij gaat in grote sprongen door de geschiedenis en vertelt over het ontstaan van de stad en de eerste keer dat die wordt genoemd in historische teksten in de 10e eeuw. De naam Gdansk betekent volgens sommigen ‘tegenover Denemarken’. Volgens anderen is het een oud woord voor moeras. De gids constateert droogjes dat hij er voor kiest de minder deprimerende verklaring aan te houden. Het weer geeft hem in ieder geval gelijk. Hoewel het koud is, er veel plassen liggen van vannacht en er véél regen is voorspeld, is het droog en bij vlagen zowaar zonnig. Gids neemt ons mee langs de gouden poort, door de hoofdstraat van de stad, langs een door Van Opbergen (ja, een Nederlandse architect) ontworpen gebouw (dat inderdaad zou in Amsterdam had kunnen staan), door het straatje dat bekend is van het Jopenbier (Haarlem wordt genoemd!) en naar de Mariakerk. Binnen laat hij ons een eeuwenoud Mariabeeld zien en – nog veel gaver – een astronomische klok. Doordat de maker ervan door de stad blind werd gemaakt toen bij verteld dat hij in een andere stand een nog grotere wilde maken, vernielde hij als wraak het uurwerk twee jaar na oplevering. Vervolgens kon èn durfde men het 500 jaar niet te repareren. Pas eind vorige eeuw begon iemand aan een poging en twee jaar geleden (!) werd het laatste deel ervan gerepareerd en wel opgeleverd.

De rest van de route zien we het stadhuis, de markt, de groene poort (dat dienst moest doen als slaapplaats voor de koning, maar waarin hij nooit sliep omdat hij het te min vond), de haven, het geboortehuis van filosoof Schoppenhauer en de kraan. Deze poort annex kraan uit 1444 heeft een meachinisme waarmee vier man, lopend als in een hamster-rad, 2 ton vracht kunnen optillen! Helaas wordt het tegenwoordig niet meer voor gedaan: de bestuurders van Gdansk zijn bang dat het teveel op slavenarbeid lijkt… De laatste stop op de route is bij het oude postkantoor van De Vrije Stad Danzig. Tussen de beide wereldoorlogen was Danzig een quasi-zelfstandige stadstaat. Het postkantoor onderhield de contacten met Pruissen en andere landen. De binnenvallende Duitsers wilden deze belangrijke communicatiepost snel in handen krijgen. Toen de oorlog in september ’39 uitbrak was het dan ook één van de eerste doelwitten. De mannen die verrassend succesvol weerstand boden, werden tegen de muur gezet en dood geschoten. Kleine zilveren plaatjes op de muur, met vinder- en handafdrukken, herinneren aan deze misdaad.
Bij dit laatste deprimerende verhaal is het weer heel toepasselijk omgeslagen. Ook nu huilt de hemel mee met het verhaal. Tijd voor lunch. We bedanken de gids met een fooi, nemen afscheid van Sonya en vertrekken wat bedrukt naar Mandu, een Pierogarnia.

Dat wil zeggen: een restaurant dat alleen maar pierogi, de lokale dumplings verkoopt. De reclamekreet ‘keep calm & eat pierogi’ zorgt alweer voor de eerste glimlach en binnen is het onmogelijk triest te blijven. We eten verrukkelijke pierogi en delen daarna een toetje. We nemen er even de tijd voor, want we hebben ons alweer redelijk versleten gelopen en we willen nog een stukje vanmiddag. Bovendien wachten we rustig even tot de regenbui grotendeels overgetrokken is. De rest van de middag gaat op aan het Centrum voor Solidariteit, tegen de oude scheepswerven van Gdansk aan, waar Lech Walesa en een aantal anderen in 1980 begonnen aan een staking die het begin van het einde voor het Communistische regime inluidde.

Het enorme centrum, bekleed met roestbruine staalplaten als een schip, herbergt een museum over onstaaan, groei en resultaten van de ‘Solidarnosc’ beweging. Van de aanleiding van de staking (Anna Walentynowicz, één van de kraandrijvers, werd een paar maanden voor haar pensioen ontslagen) en de eerste successen van de staking, via de periode vóór de staking inclusief stil-makende herinneringen van mensen die ondervraagt en gemarteld werden), naar de groei van de beweging, gevoed door Johannes Paulus II (daar is hij weer, Jan Pawel) en steeds slechter wordende omstandigheden en de Martial Law die na anderhalf jaar werd afgekondigd en alle hoop de bodem in sloeg tot en met het blijvende verzet en de (soms moeizame, pijnlijke) weg naar de democratie.

We zijn volkomen gesloopt als we er doorheen zijn en gaan eerst maar eens koffie drinken in het café van het centrum. daar treffen we Hillbrand, die na twee musea ook behoorlijk gaar is en waarbij ‘de feitjes ook uit zijn oren druipen’. Na een rustig bakkie gaat hij terug naar het hotel en wij wandelen terug naar het centrum. Daar proberen we een Frans restaurant dat vol zit en daarna een Sushi-tent waar plek is. Onder het genot van een berg sushi en een jasmijnthee praten we na. Ook ons hoofd zit vol. Tijd voor een laatste tram-actie en een nacht diep slapen. Dan kunnen we er morgen weer tegenaan!

Van Gdansk, via Torun naar Poznan (17 mei 2019)

17 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Nou, net zo diep slapen als gisteren is niet gelukt, maar na een toch heel verdienstelijke nacht zitten we om 7 uur aan het ontbijt en 8 uur in de bus, die even verderop staat (een nare afgesloten smalle weg maakt het Marek wel heel lastig deze keer). Sonya zegt, onder de indruk, dat ze oprecht nog nooit zo’n nette groep als die van ons heeft meegemaakt. Echt niet. Er is altijd uitloop. En bij ons is een hele minuut uitloop al een uitzondering. Wauw. Karin is stiekem blij dat de toilet-vertraging van gisteren alweer vergeten lijkt. Henk en Michel helpen Marek uitparkeren en dan gaan we op pad.

Om te beginnen naar Westerplatte. Dat ligt op een schiereiland, net ten noordoosten van Gdansk. Een triest aanblik, deze ochtend, want het regent natuurlijk weer eens. Gelukkig brengt een familie zwijntjes wat vrolijkheid! Moeder-zwijn en wel zes jongen (waaronder een lichtgrijze met zwarte vlekken) rent haastig voor de bus langs en rechts van de bus het kreupelhout in. Wauw, wat gaaf! Dat hadden we niet verwacht, dat ze zo dicht bij de stad ook zouden zijn!
Maar goed, Westerplatte dus. Er staat een monument op deze plek, er zijn restjes te zien van bunkers en een serie informatieborden vertelt het verhaal van de start van de Tweede Wereldoorlog op 1 september 1939.

Een kleine groep Polen hield tegen alle verwachtingen in een week stand tegen een enorme Duitse overmacht. Nadat de Duitsers alsnog hadden gewonnen, wilden ze eerst niet geloven dat er geen ondergrondse tunnels en verdedigingswerken waren. Vier Polen kwamen om bij de gevechten, tegen meer dan 50 Duitsers. Onverwachte aantallen en we bekijken het monument en de de informatieborden geïnteresseerd, ondanks de regen. Dan nog een snelle stop op een Dixie (de normale toiletten zijn dicht en gaan niet open, wordt ons verzekerd… tot we er twee minuten voor vertrek langslopen en ze open staan…) en we gaan op stap. Dag Gdansk, we hadden nog wel twee dagen langer willen blijven, maar dat moet een andere keer. Het is half 10 en 2,5 uur later zijn we na een korte toiletstop, in Torun.

Het oude middeleeuwse centrum van voormalige Hanzenstad Torun staat op de Werelderfgoedlijst. Het stadje ligt aan de Wisla en achter de deels nog in tact zijnde muren ligt een uitstekend geconserveerd en gerestaureerd stadje. Copernicus werd hier in 1473 geboren en heeft er een standbeeld en een museum. En tegenwoordig is de stad ook bekend vanwege de ‘pierniki’ of peperkoek. De lekkernij heeft zelfs twee musea en wordt op eindeloos veel plekken verkocht. Genoeg redenen voor een bezoek dus en we zijn blij dat het in de reis is opgenomen. Na een introductie van Sonya trekken we er zelf op uit. we hebben tot 3 uur de tijd voor onze verkenning.

Aangezien het nu 12 uur is, beginnen we met een lunch. Bij de Bread House, een café nèt buiten de muren waar ze heerlijk vers brood hebben, belegde bagels en een uitstekende bak koffie. Als het ‘zwembad’ leeg is (de grote cappuccino is ook echt een gróte cappuccino) gaan we op pad. Het is iets warmer dan de afgelopen dagen en voorlopig is het droog. En we gebruiken de tijd vooral met dwalen. Door de poort(en), langs de muren, over de kinderkopjes van de kleurrijke straten. De huizen zijn grotendeels keurig gerestaureerd, in allerlei pastelkleurtjes en met meer of minder barokke krullen en frutsels. Er tussen staan huizen die wel een opknapbeurt kunnen gebruiken, maar daardoor soms interessanter zijn. Of fotogenieker: seringen tegen een gevel waar geen raam meer in zit bijvoorbeeld. We kijken, we dwalen. Het oude stadhuis, een klooster, de fundamenten van een kerk en een glimmend gewreven beeldje van een ezel. Die staat op de plek waar vroeger wachters die zich misdroegen op een houten ezel werden gehesen, met een stalen rand bovenop. Met gewichten aan hun voeten. Auw, jammert een meisje dat er op gezet wordt voor een foto. Ook deze ezel heeft een richel. En na een laatste blik in een kerk en een toiletstop (deze keer met een groep Italianen voor Karin’s neus, tot haar grote ergernis) zijn we als de klok 3 slaat bij Copernicus terug.

We moeten even lopen naar de bus, die net buiten het door schoolklassen onder de voet gelopen centrum staat te wachten. Onderweg begint het te regenen. Eerst wat druppels, dan wat harder en als we allemaal in de bus zitten en Marek weg rijdt, hóóst het ineens! Pfoe, dat was geen verkeerde timing. Marek zet de ruitenwissers op vol vermogen en we vervolgen onze weg naar Poznan. En als het droog wordt, trekt het open… en is het ineens bijna zomer! De zon straalt aan de steeds blauwer wordende lucht en de temperatuur loopt op tot 23 graden! Wauw, vergeten zijn de regen en de kou: hallo zon, fijn dat je er weer bent!

Met een korte toiletstop komen we rond half 7 aan in het Don Prestige hotel in Poznan. Ook al zo’n interessant stadje en we gaan er nauwelijks iets van meekrijgen. Morgen vertrekken we weer om 9 uur zegt Sonya. We nemen ons voor Poznan als een bonus te beschouwen en nadat we onze zooi in onze ‘balzaal’ hebben gegooid, gaan we er vandoor. We zitten op een minuut of 5 lopen van het centrale plein en als we daar aankomen vallen onze monden tegelijk open. Wauw… Het stadhuis licht op in het avondlicht en ook de kleurrijke huizen aan het plein worden letterlijk in het zonnetje gezet. De oude markt, zoals hij officieel heet, werd aangelegd in 1253 en is de op twee na grootste van Polen. Alleen Wroclaw en Krakau hebben grotere pleinen en die gaan we allebei nog zien. We wandelen met open mond een rondje en ploffen dan op het terras van een tapas-tent. We bekijken de kaart wat aarzelend… Nee, vandaag willen we toch wat anders. We verexcuseren ons bij de serveerster en gaan op zoek naar een optie die beter bij onze trek past.

We komen uit bij Lavenda, waar we nog net een terras-tafeltje kunnen en mogen inpikken. Dat blijkt een heel gelukkige keuze. We eten en drinken heerlijk en zitten lekker te beppen. Ok, als we klaar zijn met eten hebben we het inmiddels wel echt koud, dus na een kopje koffie gaan we er vandoor. Maar we hebben buiten gegeten! Heel tevreden maken we al fotograferend een bonusrondje over het enorme plein en via wat steegjes (de ene met een jezuïtenklooster de ander met een kroeg met dj’s achter het raam) wandelen we terug naar ons hotel. Tijd om te tukken.

Middagje Wroclaw (18 mei 2019)

20 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Het is een uurtje of 3 rijden naar Wroclaw (iedereen struikelt zich in de bus naar de juiste uitspraak, die ongeveer klinkt als ‘Vrotswav’) en Karin dut in de bus nog even verder. Het was geen beste nacht met een bed dat ongelooflijk veel herrie maakte. Gelukkig heeft Renske er niet zoveel van meegekregen, maar ook bij haar gaan af en toe de luiken toe. De bedoeling is om rond 12 uur / half 1 bij het hotel aan te komen. Dat mislukt. Dat wil zeggen; het is 10 voor half 1 als we er voor de eerst keer langs rijden en bijna 1 uur als we uiteindelijk achter het hotel op een parkeerplaats staan. Marek is tegen die tijd enorm gestressed en foetert zachtjes op alle reden voor de vertraging: weg dicht, werkzaamheden, eenrichtingsverkeer en dan OOK nog auto’s op ‘zijn’ (bus)parkeerplaats. We laten hem maar even: hij wil zo snel mogelijk naar zijn hotel en bijkomen.

Sonya neemt ons mee naar Hotel Europejski. Gebouwd rond 1880 ademt het de sfeer van ‘voorbije dagen’. We staan wat stuiterend in de rij om te horen of we al een kamer hebben. En zowaar. We ‘rennen’ naar boven, gooien onze tassen af, graaien haastig de sultana-voor-noodgevallen en een snelle jelle mee en stuiteren weer naar beneden. Daar wachten we nog een paar minuten op Sonya die gezegd heeft dat ze ook naar de free walking tour van Walkative (zie ook Warschau en Gdansk) wil. Helaas, ze komt niet opdagen. Jan sluit wel aan en we besluiten toch maar te gaan lopen. De tour start om half twee, maar dan wel twintig minuten lopen verderop. En we hebben nu nog precies twintig minuten. Dat wordt doorlopen dus! Om half 2 staan we wat hijgend op het centrale plein en 30 seconden later haakt Sonya aan. Ok, check, we kunnen.

Wroclaw (in het Duits heet deze voor een deel van haar geschiedenis Duitse stad Breslau) wordt rond het jaar 1000 voor het eerst genoemd in documenten en was een belangrijke handelsstad aan de Oder. Met grote hoeveelheid water en bruggen wordt de stad ook wel het Venetië van Polen genoemd. Vandaag ligt de stad er, in het zonnetje en de prima temperatuur, stralend bij. Ook deze Poolse stad heeft een bewogen verleden: in de loop van de geschiedenis is de stad achtereenvolgens Pools, Tjechië, onderdeel van het Pruisische Rijk, Duits en weer Pools geweest. De gids van Walkative neemt ons mee en vertelt ons in behapbare brokken over de geschiedenis en de bezienswaardigheden. Het platgebombardeerde en weer opgebouwde stadsplein (het op één na grootste van Polen), maakt indruk, net als schitterende kathedraal.

En naast deze enorme gebouwen vallen vooral op… een horde dwergen! Kleine bronzen beeldjes, een centimeter of 25 / 30, zijn op de gekste plekken in de stad te vinden. Er zijn er inmiddels meer dan 300 en ze vormen een eerbetoon aan de studentenpopulatie van de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw. Die streden met dwergenacties tegen het communisme. Effectief, vertelt de gids, want de communistische leiders zagen er vrij belachelijk uit als ze probeerden een in een dwergenpak gehesen student op te pakken voor het scanderen van de kreet ‘vrijheid aan de dwergen!’.

We genieten van de wandeling en nadat we onze gids hebben bedankt met een fooi en een hand, bekijken we de kathedraal. Heerlijk koel: we zijn inmiddels wat verhit geraakt door de wandeling in het zonnetje. Samen met Jan en even later Sonya strijken we neer op een terras waar we bijkomen met wat drinken en kletsen. Daarna vertrekt Jan naar het hotel, gaat Sonya in haar eentje aan de wandel en dwalen wij nog een rondje voor we op zoek gaan naar een restaurant.

We komen terecht bij Konspira, een geweldige tent. Ze grijpen terug op de geschiedenis en laten met een menu kaart met verhalen, tekeningen en foto’s, een nagemaakte (lege!) winkel en zelfs een heuse jeep op het terras zien hoe het leven in de PRL (Polish People’s Republic, de naam van Polen onder het communistisch regime) er uit zag. Ook de hele menukaart is geïnspireerd op eten uit die tijd, maar dan gelukkig met heerlijk verse ingrediënten en voldoende kruiden. We zitten op het terras, lezen alle verhalen, drinken een borrel (een sliwowika, een sterke pruimenbrandy, voor Karin) en eten verrukkelijk en veel te veel. We vertellen onszelf dat dat is om alle in de wandeling kwijtgeraakte calorieën aan te vullen.

Als we zijn uitgegeten wandelen we via het enorme plein terug naar het hotel. Daar duiken we tevreden ons mandje in. Een nacht goed slapen, dat gaat er wel weer in. Weltrusten!

Auschwitz (19 mei 2019)

21 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Zo laat op de ochtend hebben we nog nooit in de bus gezeten. Het is half 11 als we wegrijden. Het weer is prima: stralend zonnig en lekker warm. Vanochtend hebben we een beetje uitgeslapen, wat extra geld gepind, een blokje om gelopen met Chris en verder niet zoveel. We gaan vandaag uiteindelijk naar Krakau, maar onze eerste stop is Auschwitz. In de bus vermaakt Sonya ons met een quiz met vragen over Polen. Nog best lastig! En dan komen we (na een haastige lunch- en toiletstop) in Auschwitz.

WAARSCHUWING: het volgende stuk tekst gaat over de afschuwelijke dingen die mensen andere mensen aandeden in Auschwitz en over de soms gruwelijke getuigenissen daarvan. Het is geen fraai verhaal en overslaan is aan te raden als je hier geen behoefte aan hebt.

Dit concentratie- en vernietigingskamp ligt ongeveer 55 kilometer ten westen van Krakau. Het werd ingericht in 1940 en op 27 januari 1947 bevrijd door de Sovjets. Het kwam bestond in hoofdzaak uit drie delen: Auschwitz 1, Auschwitz 2-Brikenau en Auschwitz 3-Monowitz. Van 1940 tot 1942 deed het dienst als gevangen- en concentratiekamp. Veel gevangen in dit kamp kwamen om door mishandeling, honger, kou of werden afgeschoten door de SS’ers of de kapo’s, degenen die overzicht hielden op de gevangen. Toen in de zomer van 1941 werd besloten tot het vermoorden van alle Joden, begon Auschwitz ook de functie van vernietigingskamp te krijgen, waar Joden en anderen stelselmatig werden vergast en verbrand.

We bezoeken de eerste twee kampen, in die volgorde, met een gidse. Als we er aan komen zien we de lucht steeds verder betrekken. We kijken bedenkelijk omhoog. Deze vakantie zeggen we steeds half grappend tegen elkaar dat het regent en koud is als we een plek bezoeken die sterk met de oorlog te maken heeft. En in Auschwitz zouden we dan wel de moeder aller buien op ons hoofd moeten krijgen… En inderdaad: de hemel schreeuwt het uit in dit geval.

We halen het nèt, droog binnen komen op de plek waar we door een controlepoortje moeten en een koptelefoon krijgen om de gidse beter te volgen. Als we binnen staan barst er echt een gigantische bui los. De wind steekt op en daarna volgen stortregen, onweer en hagel. Het komt echt met bakken uit de lucht en wat bedremmeld zegt een aantal groepsleden dat ze niets bij zich hebben… Als het niet minder lijkt te worden stelt de gidse voor een korte film (20 minuten) te kijken. Dan moeten we 6 zloty extra betalen p.p. maar het zijn originele filmbeelden van de bevrijding van Auschwitz. Voor ze is uitgepraat is iedereen om. Niets eens vanwege de regen, maar dit klinkt als iets dat we zeker willen zien.

Het is het eerste deel van een tijdelijke bezoek aan de hel. We zeggen later tegen elkaar dat we ons niets, maar dan ook niets kunnen voorstellen bij wat de kampbewaarders hebben gedacht. Hoe kan een mens een ander mens dit aandoen? Karin verzucht dat ze iedere keer weer verbijsterd is door het oneindige vermogen van de mens tot goed èn kwaad. De filmbeelden laten vooral de overlevenden zien, maar ook de slachtoffers. Kuilen vol met lijken. En in de stenen barakken in Auschwitz 1 zien we, als het inmiddels weer droog is, tentoonstellingen die maken dat Karin tegen haar tranen vecht. Kamers vol met schoenen (‘nog geen 5 procent van alle schoenen van alle mensen die hier zijn omgekomen’, zegt de gidse). Een vitrine met restanten van brillen. Een kamer vol met gebruiksvoorwerpen zoals potten, pannen en borden. En vitrines vol met menselijk haar: afgesneden om te gebruiken. We zijn letterlijk misselijk als we buiten komen.

We lopen langs barakken omringd door prikkeldraadmuren en dreigende bordjes met doodshoofden. De barakken waren kaal. In één is een tentoonstelling over de selectie die werd toegepast als de nieuwe gevangen aankwamen. Geschikt voor werk? Dan werden ze gevangen gezet en aan het werk gezet. Niet geschikt voor werk, bijvoorbeeld omdat ze te jong, te oud, te zwak of te ziek waren? Dan volgende binnen een paar uur de gaskamer. De gaskamers in ovens in dit deel van het kamp zijn de kleinste en oudste: toen de toevoer van mensen te groot werd, werd Birkenau gebouwd. De ruimte en de ovens zien er onschuldig uit, maar we kunnen bijna geen lucht krijgen als we denken aan wat zich hier heeft afgespeeld.

Met een arm om elkaars schouders en volkomen murv lopen we na dik 2 uur van het terrein af. Even plassen. Wat water drinken. En in de bus naar Auschwitz II, Auschwitz-Birkenau. Het is een stukje lopen van de parkeerplaats, via een smalle weg en langs de rails waar vroeger mensen op werden aangevoerd, naar het kamp. De poort staat er en de rails lopen er onderdoor en eindigen in het niets. Het is inmiddels weer stralend zonnig en warm, wat iets volkomen onwerkelijks geeft aan het gigantische terrein, waar op het dieptepunt meer dan 90.000 mensen tegelijk gevangen zaten.

Een groot deel van het terrein ligt in puin; de Duitsers probeerden hun sporen uit te wissen toen ze de oorlog dreigden te verliezen. De gaskamers en ovens zijn opgeblazen en liggen in puin. Veel stenen barakken liggen in puin. Van de oorspronkelijke houten barakken is niets over. De stenen barakken die nog staan zijn in de meeste gevallen niet toegankelijk. Ze werden niet gebouwd op het bewaren voor de eeuwigheid en worden nu gestut en stuk voor stuk gerestaureerd. Een deel van de houten barakken is weer opgebouwd. Een enorm monument vertelt in 12 talen in een paar regels over de misdaden die zich hier hebben afgespeeld. In totaal werden 1,3 miljoen mensen afgevoerd naar Auschwitz, waarvan 1,1 miljoen mensen om kwamen. De overgrote meerderheid daarvan was Joods.

De meest afschuwelijke ruimte komt als laatste. Het doodsbarak in het vrouwenkamp. Hier werden vrouwen in geschoven, tot er 700 bij elkaar zaten, zonder eten, zonder drinken. En als er genoeg waren, werden degenen die nog niet gestorven waren, afgevoerd naar de gaskamers en de ovens. Boos, verdrietig, misselijk en in de war komen we als laatsten het terrein af. Het is inmiddels 8 uur en achter ons sluit het terrein. We rollen de bus in en rijden in stilte naar Krakau.

Daar komen we rond half 10 aan. We checken in en als we zijn opgefrist lopen we gezamenlijk naar een restaurant dat Sonya op dit late uur nog heeft weten te regelen. Uitstekende pizza en pasta en een lekker glas wijn. Hilbrand proost: ‘toch maar op het leven’. Proost.

Krakau inclusief Wieliczka Zoutmijn (20 mei 2019)

23 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Sonya heeft heel verstandig het programma een beetje aangepast, waardoor we om kwart voor 9 in plaats van kwart voor 8 in de bus zitten. Nog steeds hebben we te weinig uur kunnen slapen, maar het is in ieder geval beter zo! En ondanks dat het druk is, meteen weer een excursie, hebben we ook wel behoefte aan wat afleiding. Auschwitz zal de hele dag nog door onze hoofden spelen en in veel gesprekken voorbij komen. Het is goed om daarnaast met iets anders bezig te zijn en we laten ons dus graag informeren over de Wieliczka zoutmijn.

De mijn ligt op ongeveer 15 kilometer ten zuidoosten van het centrum van Krakau. Al in 1044 wordt in documenten melding gemaakt van de zoutwinning in deze mijn en pas in de jaren ’90 van de vorige eeuw stopte de commerciële zoutwinning. De mijn, met wereld erfgoed status, kent 300 kilometer (!) aan gangen en gaat meer dan 300 meter diep. Als toerist kom je ongeveer tot 135 meter diepte en leg je maar 2 kilometer af (of 3,5 als je het bonus deel ook doet). En je bent zeker niet de enige, ontdekken we al snel.

Het is stampdruk beneden. En bijzonder. De bezienswaardigheden zijn eigenlijk vooral de door de mijnwerkers uitgesneden beelden en taferelen. Het grootste uitgesneden deel is een heuse kapel. Er waren er meer, maar door een overstroming zijn er nog maar twee over. De grootste zelfs met kroonluchters van zout! En een beeld van? Natuurlijk: Jan Pawel II (paus Johannes Paulus II)!

Het is een bijzonder geheel. We krijgen ondergronds over van alles uitleg. Maar als we boven staan, weten we nog niets over het winnen van het zout! Er zijn toiletten onder grond (op twee plaatsen). Er is een restaurant. Een filmzaal. Er zijn uiteraard souvenirwinkeltjes. Er is een ruimte die je kan afhuren voor feesten en partijen. Er is een soort welness-centrum. En je gaat met de lift weer naar boven. Een hele kleine lift, waarin we met acht mensen tegen elkaar aan gepropt in een klein hokje staan, met onder ons nóg een verdieping met 8 mensen! Knipperend komen we weer boven. Het is inmiddels 1 uur.

Om kwart voor 2 zetten we een groot deel van de groep af bij Wawel, het kasteel in het zuiden van het centrum. Ze gaan er rechtstreeks op uit. Wij kiezen er voor om met de bus mee te gaan naar vlakbij het hotel. Als we uitstappen rollen we zo een vooraf uitgekozen lunchtent in. Het is 2 uur en dringend tijd voor lunch. Die is er uitstekend: samosa’s voor Karin, kaas-bollen voor Renske (en die zijn veel lekkerder dan ze klinken), salade en heerlijke lassies (yoghurt-fruit drankjes). We komen helemaal bij.

En de rest van de middag: doen we vooral wat we elkaar en onszelf hebben beloofd. Zo min mogelijk. We rommelen op onze hotelkamer wat spullen heen en weer, wandelen naar het centrum en drinken koffie op het grootste plein van Polen, met uitzicht op de Mariakerk. Daar klinkt op het hele uur de Hejnal (spreek uit: hee-nouw): een kort trompetstuk dat vroeger het openen en sluiten van de stadspoorten aankondigde. Het wordt elk uur live gespeeld vanaf de toren: we zien een hand-met-trompet zwaaien als hij klaar is en voor het stuk klinkt van de drie andere hoeken van de hoogste toren van de kerk.

We bekijken het plein (een beetje), wandelen naar de St. Franciscus kerk en omdat het prachtig weer is en de deur open staat wandelen we naar binnen. Oh wauw, ineens weten we het weer. Dit hebben we inderdaad eerder gezien. Schitterende glas-in-lood ramen en art nouveau-achtige schilderingen van de Poolse kunstenaar Stanislaw Wyspianzki. Hij beschilderde het geheel in 1895, maar het ziet er nog steeds modern uit. Vooral de ramen lijken er gisteren ingezet en gloeien in de zon.

Als we bijna zijn uitgekeken en gefotografeerd begint er een mis en haasten we ons de kerk uit. Al dwalend komen we terecht bij Movida, een cocktailbar, waar we een uitstekend drankje drinken. En daarna dreutelen we naar de Moo Moo Steak en Burger Club, waar we nog anderhalf uur een tafeltje voor ons hebben. Dat blijkt genoeg voor een heerlijk stuk vlees en een lekker wijntje èn een kopje koffie toe. Ondertussen kletsen we elkaar natuurlijk gezellig de oren van het hoofd. En als we ‘s avonds door een sfeervol verlicht Krakau via de Florian Gate en de Barbican (verdedigingswerken) naar ons hotel dwalen, zijn we het er over eens. Dit was nodig, even een paar uur niks. Morgen zijn we wel weer toerist. Voor nu gaan we op tijd naar bed.

Meer Krakau (21 mei 2019)

23 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Helaas begint voor Renske de dag vandaag wat minder ontspannen: ze voelt zich niet heel lekker en hoeveel het geen drama is, spreken we af dat we per activiteit even bekijken wat er haalbaar is. Renske belooft dat ze aan de bel zal trekken als het niet gaat en na een rustig ontbijtje gaan we op stap. We stappen stevig door naar het centrale plein. Daar zien we allerlei kleuren paraplu’s (blauw, wit, gestreept), maar niet de knalgele van Walkative. Als Karin nog eens goed op de website kijkt, blijkt dat we bij de Barbican moeten zijn! Oeps… Gelukkig is het maar een paar minuten lopen en met zeker 30 seconden speling sluiten we aan bij de gratis walking tour door het oude centrum van Krakau.

De stad is oud; al 1400 jaar geleden (dus vóór Polen bestond) was er een stad en 965 jaar geleden wordt de stad voor het eerste genoemd als een belangrijk handelscentrum. Na een inval van de Mongolen (de kleinzoons van Genghis Kahn) in de 13e eeuw, die het centrum platbranden, worden in 1257 de muren gebouwd. 3,8 kilometer lang, met 74 wachttorens en 4 meter hoger dan het laatste nog staande stukje muur (200 meter) nu is. Dat laatste komt omdat het centrum door afval en restjes zo’n 4 tot 5 meter hoger ligt dan in de vroege middeleeuwen! De muren zijn uiteindelijk in 1817 gesloopt. Het stadsbestuur wilde stadsvernieuwing. Dankzij het protest van één van man en zijn ijzersteker argument bleef een noordelijk stukje muur staan. Hij zei dat als die muur ook gesloopt zou worden, de snijdende noordelijke winden in de winter de rokken en jurken van de dames zouden opwaaien. En dat zou wel heel onzedelijke taferelen opleveren! De noordelijke muur bleef en is tot vandaag het enige stukje muur dat er nog staat.

De gids neemt ons mee door de stad. En net als de voorgaande keren is het super-interessant. Het plein, de Mariakerk, de Adalbert-kerk (klein en met een originele ‘kelder’ hopen we die komend weekend nog te bezoeken), de St. Franciscus-kerk, de universiteit en het kasteel met een echte vuurspuwende draak (elke vijf minuten komt er vuur uit zijn bek): ze komen allemaal voorbij.

En bij elke bezienswaardigheid hoort een legende. Zoals de twee broers die de torens van de Mariakerk bouwden. De oudere vermoorde de jongere met een messteek en bouwde zijn torn daarna hoger. En de Hejnal, die elk uur klinkt en abrupt wordt afgebroken ter ere van de trompetter die waarschuwde voor de komst van de Mongoolse invasie en dat met een pijl door zijn keel moest bekopen. En behalve de legende, vertelt de gids ook het meest waarschijnlijke echte verhaal. Zoals de ene toren die hoger moest dan de andere, omdat er soldaten in werden gehuisvest die de omgeving in de gaten hielden. En het muziekstuk dat het openen en sluiten van de poorten aankondigde en dat nu elk uur wordt gespeeld nadat een groep studenten een Amerikaanse schrijver de legende wijsmaakte. Hij schreef het in een boek dat populair werd en toen alle toeristen eer naar vroegen, werd de Hejnal vanaf dat moment elk uur gespeeld. Door twee brandweerlieden, die 24 uur achter elkaar dienst hebben en behalve het live spelen van de muziek, niets te doen hebben in die 24 uur. Nadat 3 x 2 andere brandweerlieden hun dienst hebben gedraaid moeten ze weer opnieuw. meer dan 200 treden omhoog, elke 24 uur 2 x 25 seconden dienst en dan meer meer dan 200 treden naar beneden. De oudste trompetter is 80…

We genieten van de rondleiding, geven een dikke fooi en maken daarna gebruik van de tip voor een lunchplek. We landen bij Lajkonik, een bakkerij waar ze uitstekende koffie en heerlijke brood-specialiteiten blijken te hebben. Zoals bagels, een blijkbaar van oorsprong Poolse lekkernij. We genieten ervan en besluiten daarna nog een beetje op stap te gaan. Het weer is na een rustige ochtend snel minder aan het worden en als we de heuvel van Wawel weer hebben beklommen, begint het te regenen. Eerst zachtjes, maar we zijn blij als we de kathedraal hebben bereikt, want het begint stevig te regenen.

We bekijken kathedraal en gaan daarna kijken of we kaartjes kunnen krijgen voor de State Rooms en / of Royal Appartments van het kasteel. Als we een bewaker vragen waar we die kunnen halen antwoordt hij met ‘te laat’. Ehm, pardon? We blijken voor vandaag te laat, maar als we herhalen dat we graag willen weten waar we moeten zijn, wijst hij ons nors de weg. Karin bedankt allervriendelijkst en wacht… lijkt zijn gezicht nu te barsten in een lachje…? Dat zullen we ons wel verbeeld hebben. Bij het informatiecentrum staan we wat te mutsen als Chris en Hilbrand voor Karins neus beginnen te wapperen ‘oehoe, iemand thuis’. Oh pardon, we hebben net ook al over wat andere groepsgenoten heen gekeken die liepen te zwaaien. Tijd voor wat drinken.

Na een kopje thee gaan Chris en Hilbrand de Staterooms in en geeft Renske aan dat het wel genoeg is geweest voor vandaag. We wandelen via een reservering voor zaterdag (bij restaurant Pergamin, waar we graag willen eten) en een supermarkt (bananen, kaakjes, wat drinken) naar het hotel. Daar duikt Renske haar mandje in. Karin typt wat aan het verslag en gaan ‘s avonds gezellig met Sonya wat eten. Ook zij maakt het niet laat en het wordt ‘s avonds al snel stil in kamer 8. Tijd voor een lange nacht slaap en morgen naar Zakopane.

Door de regen naar Zakopane (22 mei 2019)

23 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

He, dat is beter. Renske voelt zich al weer een heel stuk beter en we hebben allebei flink wat uren geslapen. Gisteren onderweg naar het hotel zijn we werkelijk kletsnat geregend en we zijn blij verrast dat onze broeken en schoenen na één nacht verwarming weer droog zijn. Vannacht heeft het ook gehoosd en de ellende lijkt nog niet voorbij. Hoewel het droog is als we op weg gaan naar de bus, heeft bijna elke groepsgenoot één of meer waarschuwings-smsjes gekregen waarin in het Engels wordt gewaarschuwd voor noodweer. Wat een timing: waar we in Bialowieza de kou moesten trotseren maar het in ieder geval droog was, lijken we dat geluk nu niet te hebben. Het wordt maximaal 11 graden en er is een 100% kans op regen afgegeven… Erg jammer voor een regio die in de winter dienst doet als skigebied en in het late voorjaar en de zomer bekend staat als schitterend wandelgebied.

Niets aan te doen. Zo vrolijk mogelijk gaan we op stap en aanvankelijk is het zelfs droog. Het landschap wordt snel bergachtiger en in de verte zien we het Tatra-gebergte in beeld komen. Er ligt nog sneeuw! In de bergweiden grazen schaapskuddes, een aantal keer vergezeld van een herder en hond. De weg kronkelt en zo hier n daar is er een zonnestraaltje.

We rijden naar een plek zo ongeveer tegen de Slowaakse grens aan (onze telefoons heten ons welkom in Slowakije) en daar gaan we lunchen terwijl de eerste enorme bui losbarst. Dit is geen miezer of zachtjes regenen meer: het hoost. We besluiten ter plekke dat we nu definitief afzien van de geplande activiteit. Vlotvaren. Twee uur lang op een open bakkie, met twee lokale mannen die met stokken het ‘vlot’ op koers houden terwijl de stroom zorgt voor de voortbeweging. Het schijnt schitterend te zijn, het landschap, maar we hebben geen behoefte aan kletsnat en / of ijskoud worden en bedanken. We zijn niet de enigen, maar als de lunch op is (een interessante ‘toasted sandwich’ voor Renske met ondefinieerbaar maar lekker beleg en pierogi voor Karin), is het droog en uiteindelijk willen 7 mensen toch wel graag vlotvaren. We zwaaien ze uit en gaan dan met Marek mee met de bus.

Hij zet ons een dikke drie kwartier later af en we wandelen naar de plek waar de vlotten aan land komen. De koffie is er niet te drinken, maar we kletsen wat met Jan en Hilbrand en kijken ondertussen met een angstig oog naar de enorme zwarte wolken die er aan komen. De groep haalt het BIJNA om redelijk droog over te komen. Ze hebben wat spetters gehad, maar het was prachtig onderweg. En op het allerlaatste moment krijgen ze, echt op de laatste 200 meter, de dreigende bui vol over zich heen. In de stromende regen komen ze aan land.

We gaan gauw naar de bus om op te warmen en Sonya trekt een fles Bison Grass Vodka open en schenkt iedereen een bodempje in. We proosten in het Pools (‘na zdrovje’) en de wodka zorgt als snel voor rode konen en soezelen in de bus. De laatste anderhalf uur gaan rustig voorbij, terwijl de ene na de andere bui over trekt.

Zakopane is duidelijk een luxere wintersportplaats. Het doet een beetje Duits of Oostenrijks aan en heeft een flink aantal restaurants. Als we zijn ingecheckt gaan we samen op zoek naar een restaurant en bij Italiaan Christina vinden we echt verrukkelijke pasta en pizza en een heerlijk wijntje. Rozig vertrekken we naar het hotel. Door de regen natuurlijk en we zijn blij als we er zijn. Vandaag hoeft er niks meer en morgen ook niet! Tijd voor een tukje.

Zakopane in de regen (23 mei 2019)

29 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Aan het (prima) ontbijt constateren we mistroostig dat het nog steeds regent en dat er voorlopig geen verbetering aan lijkt te komen. Dat wordt een dagje regen in plaats van lekker bergwandelen… We ‘dreutelen’ wat in de hoop dat het opklaart, maar uiteindelijk gaan we, gewapend met regenjassen en paraplu’s, op stap. Zakopane is zoals gezegd een wintersportplaats en de Oostenrijkse associatie die we gisteren kregen wordt vandaag versterkt. De oudste huizen zijn (nog steeds) van hout; de deurposten, raamkozijnen en goten bewerkt met houtsnijwerk in bloemenmotief. Tussen de keurig onderhouden huisjes zien we ook exemplaren die op instorten lijken te staan. Van één voormalig hotel met kapotte ramen en missende muur-planken wekt het reclamebord een lachstuip op: ‘welcome to luxury’. Hmm, ja, misschien een halve eeuw geleden wel ja…

We wandelen langs huizen, kantoortjes, buurtsupers en pinautomaten naar de centrale winkelstraat. Een beekje met haast huppelt langs de weg. Stuiter, stuiter, over de stenen: het staat nog voller dan gisteren. En aan het einde van de straat vinden we de eerste kerk. Van lichtgrijze steen, in plaats van van hout zoals veel andere kerkjes in de rest van Zakopane en omgeving. Binnen blijkt een aantal mensen in muisstil gebed verzonken. We sluipen door het achterste deel van de kerk en gaan gauw op een bankje zitten. De kerk is mooi: versierd met bloemen en vogeltjes in kleurrijke verfbanen. We voelen ons wat te bezwaard om alles rustig te bekijken. Na een tijdje om ons heen kijken verdwijnen we weer, door een ijselijk krakende deur.

Het tweede kerkje is niet zo ver weg en als we vlakbij zijn, zien we een informatiebord. Als we dichterbij komen blijkt echter de tijdelijke ‘bewoner’ er van veel interessanter dan het bord zelf. Een piepjong vogeltje zit als een pluizig verenbolletje op de rand. Hij geeft om de haverklap een ‘piep’ af, waarop zijn ouders hem (met argwanende blikken op ons) komen voeren. Het is een superschattig gezicht en we blijven een flinke tijd op een afstandje staan kijken en foto’s maken, ondanks de regen. Uiteindelijk gaan we naar binnen, om een blik te werpen in de kerk. het is de oudste van Zakopane en stamt uit 1847. Bijna alles binnen is van hout. Helaas komt er vrij snel nadat we binnen zijn een schoolklas binnen. Hoewel de kinderen verrassend welgemanierd zijn, vluchten we voor de grote aantallen in deze piepkleine kerk. Koffie? Nou, misschien eerst nog het begraafplaatsje naast de kerk.

Voor 3 zloty mogen we rondkijken en we vinden het welbesteed geld. Bijna alle graven stammen uit de vorige eeuw en veel oudere graven hebben handgesneden houten graf’stenen’ (graf’houten’?). En veel graven blijken dezelfde ‘moedeloze’ christus-afbeelding te hebben als we eerder tegenkwamen in de kerk van Olsztyn: zittend, met een hand onder zijn hoofd. Een teken van rouw dus misschien? We vinden het fascinerend en wandelen al kijkend en fotograferend over het begraafplaatsje.

En dan stopt het met zachtjes regenen. We zuchten eens diep en geven het op met de bezienswaardigheden. We zetten de pas er in en bij de eerste fijne koffie- en taartjestent schieten we naar binnen. Renske regelt koffie, Karin twee enorme leunstoelen en diep tevreden zakken we onderuit om warm en droog te worden en te genieten van de koffie. Al kwekkend verstrijkt de tijd en als het lunchtijd is nemen we de lift naar de derde verdieping naar STRH café (nee, wij weten ook niet hoe je dat moet uitspreken) waar we een heerlijke lunch vinden. Meer kwekken en contact met Sonya. Ze wil een borrel organiseren voor het afscheidsdiner en wil even afstemmen. Karin belooft haar fles wodka in te leggen en als we zijn uitgegeten en gedronken wandelen we langs één van de buurtsupers om wat snackjes te halen.

En daarna is het klaar. Door de stromende regen wandelen we terug naar het hotel. De rest van de middag gaat voorbij met kletsen en verslag bijwerken. De regen slaat af en toe tegen de ramen. Om 10 over 6 zoeken we Sonya op om te helpen met de voorbereidingen van het borreltje. Het hotel heeft ons een afschuwelijk zaaltje toegewezen en iedereen staat aanvankelijk wat onwennig in een rondje. Beatrijs bedankt Sonya, Hilbrand bedankt Marek en daarna heffen we met elkaar het glas op deze mooie, heftige, fascinerende en gezellige reis. Na zdrovje! En het glaasje mogen jullie houden zegt Sonya, als aandenken aan de reis. Karin schenkt een tweede en soms derde ronde wodka in voor de liefhebbers en al snel staat iedereen gezellig te borrelen en te kletsen. Karin dringt snackjes op (dat gaat minder hard dan verwacht, dus er gaat ook wat mee naar huis (het is tenslotte van eigen geld geregeld)!

Als alles op is ruimen we snel alles op, zetten snel de glaasjes en overgebleven snackjes op de kamer en sluiten dan aan voor een wandeling naar het restaurant dat Sonya heeft gereserveerd voor een afscheidsetentje. We zitten aan twee enorme tafels en naast onze groep zijn er nog twee groepen. We hebben medelijden met de twee of drie stelletjes die we verderop zien zitten. Gelukkig zijn we niet de luidruchtigste groep: dat is de groep die tegen de tijd dat we weg gaan meer dan een halve fles wodka de man op heeft! Wij en onze groepsleden houden het een stuk bescheidener. Wat drinken betreft dan. Wat eten betreft is dat een stuk moeilijker. Karin kiest voor twee voorgerechten, maar de meeste groepsgenoten kiezen voor een voor- en een hoofdgerecht. Geen gekke keuze normaal gesproken, maar de porties zijn gigantisch. Renske grapt dat ze het komende jaar met een boog om alle eenden in haar omgeving moet heenlopen uit angst voor wraak. Van de twee volledige eendenpoten (!) blijft er één helaas achter op haar bord.

En dan is het op. We rekenen af en vertrekken naar ons hotel (natuurlijk door de regen) en pakken onze zooi zo in dat alles morgen makkelijk mee te nemen is. En dan is het tukjestijd. Morgen afscheid van de groep en opnieuw op naar Krakau!

Afscheid en Krakau deel 2 (24 mei 2019)

29 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Om half 12 zitten we in de bus en laten we (na een rondje langs de skischans, die er in de regen triest bij ligt) Zakopane achter ons. Wijs geworden door de eerdere late lunches eten we een broodje in de bus… waar we een klein beetje spijt van hebben als we stoppen voor een (erg late) lunchstop bij de McDonalds! We nemen een lekkere kop koffie en helpen wat reisgenoten die nog nooit bij een scherm hebben besteld. Daarna gaan we even buiten staan want… het is droog en er ‘dreigt’ een zonnetje! De voorspellingen zijn gelukkig voor de komende dagen veel beter, want we hebben het wel even gehad met de regen en de kou.

Rond half 4 zijn we bij de luchthaven. Daar nemen we afscheid van iedereen. Dag, dag, bedankt voor de gezelligheid en goede reis naar huis lieve reisgenoten! We zwaaien nog een keer naar iedereen, inclusief Marek en wandelen dan door de ‘arrivals’ deur naar binnen. Een meisje achter een informatiebalie vertelt dat we de trein net gemist hebben en dat er pas over een uur weer één gaat. Een betere optie is de ‘trein-vervangende’ bus, die over 20 minuten gaat en voor de deur vertrekt. Klinkt als een goeie optie. We gaan snel even plassen en wachten dan op een bankje op de bus.

Als de bus aan komt rijden en we achter een ander stel naar binnen wandelen hebben we – net als het stel voor ons – het idee dat we bij de chauffeur een kaartje moeten kopen. De man voor ons stelt als eerste de vraagt en we schrikken ons een hoedje als de chauffeur zich omdraait en ‘SIT DOWN!’ schreeuwt. We ploffen neer, kijken elkaar verwilderd aan terwijl de chauffeur nog een tijd doorschreeuwt in het Engels en Pools. Een Poolse man die het lef heeft om ook nog wat te vragen krijgt ook de volle laag en als we hem vragend aankijken als hij langs ons loopt zegt hij met een diepe zucht ‘Driver very nervous. Someone will come for ticket, is ok’ Dat is nog best een vriendelijke manier om het gedrag te omschrijven. Als we 10 minuten nadat we zijn vertrokken een meisje instapt dat de kaartjes regelt zijn we niet de enigen die wat voorzichtig met haar omgaan tot we ontdekken dat ze supervriendelijk is en heel goed Engels spreekt.

De bus is daadwerkelijk ‘treinvervangend’ en rijdt zonder te stoppen in één keer door naar het bus- en treinstation van Krakau. We gooien onze zooi op onze ruggen, zoeken in het station uit waar en wanneer we een trein terug moeten hebben komende maandag en daarna wandelen we in ongeveer 20 minuten naar ons hotel. Hotel Amber Design ligt niet ver van ons eerste Krakau hotel af. We hebben onszelf getrakteerd op een uitstekend hotel en krijgen een bijpassend uitstekende kamer. Mèt zachte bedden: een verademing na de ‘planken’ waarop we moesten slapen in Zakopane!

En vandaag willen we alleen nog een lekker hapje eten. We wandelen naar Enoteca Pergamin. We hebben er eigenlijk gereserveerd voor morgen, maar dan willen we misschien eten in de Joodse wijk, dus als we binnenkomen vragen we of ze een tafel hebben en cancellen we onze reservering voor morgen. En het is echt genieten! We eten een soort Poolse tapas: aardappelpannenkoekjes, eendenpaté (Renske belooft alles op te eten), blini’s en een heerlijke salade met lokale kazen. Karin drinkt er op aanraden van de serveerster een heerlijke lokale wijn bij. Het is zo lekker dat we spontaan reserveren voor zondagavond, onze laatste avond in Polen. En zeer tevreden wandelen we daarna terug naar ons hotel, waar we in ons heerlijk zachte bedje in slaap vallen.

Krakau, Joodse wijk (25 mei 2019)

29 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Als we om 9 uur het hotel uitwandelen doen we dat bijna spinnend van tevredenheid. We hebben lekker geslapen, lekker ontbeten en… het is heerlijk weer! Op dit moment is het strakblauw en het wordt snel warmer. We genieten van de lekkere zonnestralen en het feit dat er nog heel weinig mensen op straat zijn. Na een half uurtje lopen landen we bij Café Cytat. Ja, inderdaad café citaat. Een geweldig charmant tentje, waar ze jaren ’90 muziek draaien als we binnenkomen (tot iemand het zat is en er abrupt lokale actuele muziek wordt opgezet), er boeken op en onder de tafels liggen, tegen de muren staan en zelfs tegen het plafond zijn geplakt en we bij onze uitstekende kop koffie een citaat krijgen.

We worden wakker bij een lekker bakkie en om half 11 staan we voor de oude synagoge in de Joodse wijk voor een free walking tour van Walkative! Jerry (noem me maar zo, zegt hij, nadat hij zich eerst met een complexe Poolse naam heeft voorgesteld die klinkt als ‘jwezzie’) neemt ons twee uur lang mee door de Joodse wijk. Hij vertelt over de geschiedenis, over de synagoges (vandaag allemaal dicht), de begraafplaats (tot Karin’s chagrijn helaas vandaag óók dicht), de film Schindler’s List (grotendeels opgenomen in Krakau en verantwoordelijk voor een enorme toename in het toerisme naar de stad, die daar in de jaren ’90 totaal niet op bedacht was) en verschillende andere plekken in de wijk, zoals de oorspronkelijke markt, het uitgaansplein etc. De tour is goed, maar we zijn wat minder onder indruk dan de afgelopen keren dat we met Walkative op stap gingen.

Jerry’s lunchtip maakt ons dan wel weer net zo gelukkig als de voorgaande lunch- en dinertips. We eten courgette pannenkoekjes (Renske) en pierogi (Karin) bij een lokaal restaurantje en daarna gaan we zelf op stap. Renske heeft een boekje met wandelingen bij zich en we pikken er het deel vande Joodse wijk uit dat we nog niet hebben gezien. Langs de rivier (het water staat nog steeds zo hoog dat de fietspaden deels onder zijn gelopen), door schattige straatjes met leuke winkeltjes en straatkunst en met een leuke stop bij een café waar we een limonade drinken. Daarna dwalen we terug naar het startpunt van de wandeling en als we dan omhoog kijken blijkt het er ineens heel dreigend uit te zien! Oei, zulke luchten hebben we eerder gezien en toen leverde dat enorme buien op! Na enig overleg gaan we in ganzenpas naar ons hotel terug.

Daar lezen we een tijdje: komt er nog regen? Nee, de bui lijkt over te drijven zonder zijn inhoud te lossen en we frissen onszelf op om lekker buiten de deur te gaan eten. Geen diner in de Joodse wijk dus (dat is wat erg ver weg) en dat is best jammer. Als ‘troost’ gaan we eten bij een enorm goed sushi restaurant. Daarmee vergeten we de Joodse wijk al snel. Zelfs sushi-snob Karin smikkelt er bijna haar vingers bij op en de koks (die voor ons neus het eten klaarmaken) glimmen van tevredenheid om onze complimenten. Onderweg naar het hotel stoppen we voor koffie bij Camelot. Ook al zo’n leuke tent. Als het lukt willen we hier nog wel een keer lunchen en / of taart eten! Voor nu houden we het bij een kopje koffie en daarna wandelen we naar het hotel. Het weer en de temperatuur zijn nog / weer uitstekend en zeer tevreden zoeken we ons mandje op.

Koninklijk Krakau (26 mei 2019)

30 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

De dag begint met… in de rij staan. Ok, nee, de dag begint met wakker worden, douchen, aankleden, ontbijten en naar Wawel (het kasteel) lopen, maar daar staan we dan wel in de rij. Wawel en online is nog niet een soepele combinatie hebben we al eerder gemerkt. Kaartjes zijn niet online te reserveren of bestellen. En de openingstijden lijken meer een soort indicatie dan een harde afspraak. Dus om 10 over 9 in de rij staan voor een dicht loket dat om 9 uur zou open gaan, dat vinden we eigenlijk niet zo vreemd. Wel een beetje irritant, vooral omdat het tot half 10 duurt voor de loketten open gaan. Maar dan gaan er ook drie tegelijk open en hebben we binnen no time kaartjes voor vanmiddag, voor zowel de State Rooms als de Royal Appartments. Mooi, vink, dan kunnen we nu nog even wat anders doen.

We kiezen voor een wandeling, gevonden in het hotel, langs Stanislaw Wyspianski-sites. Hij was de kunstenaar die de St. Franciscus kerk van binnen heeft beschilderd en Renske is verliefd geworden op zijn werk. De wandeling voert ons langs zijn geboortehuis, de lokale VV (met moderne glas in lood ramen naar zijn ontwerp), de Mariakerk (waar hij het plafond beschilderde), opnieuw langs de St Franciscus kerk en verschillende gebouwen die op één of andere manier een rol hebben gespeeld in zijn leven en / of zijn werk. In één ervan zit nu het Hard Rock Café! We vragen ons af wat Stanislaw daarvan gevonden zou hebben.

Veel sites liggen helaas ook redelijk ver buiten het centrum en er is ook van alles dicht. Misschien een goed excuus om nog eens terug te komen? Voor nu proberen we binnen te komen bij Camelot, het café waar we eerder koffie dronken en dat lukt zomaar ineens. We zitten lekker in de schaduw op het terras en genieten van een uitstekende lunch. Het is een erg populair café en we snappen helemaal waarom! Het enige dat we niet begrijpen is dat we er niet met pin kunnen betalen. Het zorgt ervoor dat Karin vier pin-automaten af moet voor ze er één tegen komt die werkt, waar geen rij van 10 man staat en die geld wil afgeven in de gewenste hoeveelheden. Al ‘grummelend’ komt ze terug en we rekenen af. Tijd voor Wawel.

We hebben voor twee van de zes bezienswaardigheden in het kasteel gekozen. We volgen eerst een rondleiding door de Royal Appartments. Dat blijkt echt een schot in de roos: we zitten met 10 mensen in een groepje en krijgen een Engelstalige rondleiding van een dame die uitstekend kan vertellen en veel meer kennis heeft dan ze kan delen in de korte tijd. We proberen veel vragen te stellen tussen haar praatjes door en genieten van de prachtige wandtapijten, werkende klokken uit de 18e en zelfs de 17e eeuw en allerlei interessante weetjes, zoals dat de adel gele schoenen / laarzen droeg! In Polen deed men niet aan titels en de kleur van de schoenen was de enige manier om de adel te herkennen!

Als we na een uur weer naar buiten worden gewerkt (‘kort maar hevig’ constateren we) drinken we een flesje drinken leeg op het terras van het kasteel en daarna melden we ons om 4 uur bij de State Rooms. Geen rondleiding, maar door het late tijdstip zijn we bijna de enigen en in bijna alle zalen lopen we volledig alleen. Ook dit is genieten, al missen we de dame van de rondleiding. In een zaal waar vanaf het plafond zo’n 16 houten menshoofden naar beneden kijken hadden we bijvoorbeeld wel wat uitleg gewild! Een schilderij van Rubens spreekt voor zichzelf, maar waar dat ene kastje nou voor dient…?

Als we om 5 uur naar buiten komen zijn we redelijk op. We gaan een frisje drinken op een terrasje en rond half 7 wandelen we naar Enoteca Pergamin. Daar worden we enthousiast onthaald: de serveerster herkent ons van afgelopen vrijdag en weet bovendien nog onze wijnvoorkeuren! Helaas krijgt Renske bij de eerste poging een wijn met kurk (wat betekent dat de wijn niet goed meer is). De serveerster biedt excuses aan en zet een fatsoenlijk glas neer. Het eten en drinken zijn verder gelukkig net zo lekker als afgelopen vrijdag en we praten onder het genot van een goed glas na over deze mooie, indrukwekkende, bij vlagen heftige reis en dit indrukwekkende land, waar zo veel meer te ontdekken valt dan we van te voren dachten!

Laatste restje Krakau en naar huis (27 mei 2019)

30 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Vandaag zit ook onze reis er op. Als we hebben uitgecheckt en onze tassen hebben opgeslagen gaan we om te beginnen maar eens een kop koffie drinken. Het weer is ook vandaag uitstekend en ook vandaag genieten we bij onze wandeling naar, van en om het centrum van de groene strook die om het hele oude centrum heen ligt. Het cirkelvormige park met enorme bomen en veel vogels, is de plek waar vroeger de gracht lag, om de muren heen. We zijn blij dat het park, anders dan de muren, bewaard is gebleven.

Na het ophalen van onze vooraf, online gereserveerde kaartjes voor het Rynek Underground Museum (handig!), gaan we voor de laatste keer kijken of de ‘kelder’ van de Adalbertkerk open is. En kijk nou, dat is ‘ie! We aarzelen even: zouden we wel genoeg tijd hebben voor dat we bij de Rynek Underground moeten zijn? een stel dat naar buiten komt stelt ons gerust: je bent in een paar minuten klaar. En het is inderdaad piepklein, maar wel bijzonder. De funderingen van het oorspronkelijke kerkje, inclusief de houten vloer, uit de 11e eeuw zijn nog zichtbaar! Ook drie skeletten zijn zichtbaar; vroeger buiten de kerk, nu zijn twee van de drie in twee delen geduwd door de fundering van de ‘nieuwe’ kerk. Het is bijzonder om te zien en sluit perfect aan bij het Rynek Underground Museum.

Dit museum ligt ónder het centrale plein (Rynek) en bevat de archeologische resten die bij een opgraving in 2005 zijn gevonden. Van straten van stenen met houten stoepranden uit de 13e eeuw tot en met goten uit de 16e eeuw en uitgesleten wagensporen op de straatstenen tot en met sieraden, skeletten, gebruiksvoorwerpen en dobbelstenen en fiches van (kans)spelen: het is er allemaal in een prachtig en enorm interessant museum. We brengen er 2,5 uur door voor we het echt te koud krijgen en het bovendien tijd is om te gaan lunchen.

Dat was gaaf: we zijn echt heel tevreden met deze laatste bezienswaardigheid. En nu is het tijd voor lunch (bij Chimera, de saladebar waar Karin met Sonya at), koffie (bij Charlotte, ook al zo’n leuke ontbijt- en lunchtent) en vervolgens voor het ophalen van de tassen, een wandeling naar het station en een korte treinrit naar de luchthaven.

We drinken een laatste kop koffie en trakteren onszelf op een heerlijk stuk taart. Wat een reis. We hebben wel trek in ons eigen bed, maar wat was het de moeite waard deze dikke twee weken. De terugvlucht verloopt soepel en als we op Schiphol zijn rollen onze koffers de bagageband op, op het moment dat we aan komen lopen. Martijn staat ons op te wachten en brengt ons heel luxe naar Leiden. Dag Polen: wat een verrassend mooi en interessant land ben je!

Reisverslag.org

Meer dan 15 jaar aan reisverhalen

Archief van
Categorie: Polen

Rondreis Polen 2019 door Renske en Karin

28 april 2019 harro Reacties 4 reacties

Naar Warzsawa / Warschau / Warsaw (11 mei 2019)

12 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Warschau, volle dag (12 mei 2019)

13 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Uitersten onderweg (van Warschau naar Bialowieza, 13 mei 2019)

16 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Van synagoge tot Hitlerbunker (14 mei 2019)

16 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Bergen Bakstenen (via Mariënburg naar Gdansk, 15 mei 2019)

17 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Gdansk: stad van ‘solidarnosz’ (16 mei 2019)

17 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Van Gdansk, via Torun naar Poznan (17 mei 2019)

17 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Middagje Wroclaw (18 mei 2019)

20 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Auschwitz (19 mei 2019)

21 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Krakau inclusief Wieliczka Zoutmijn (20 mei 2019)

23 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Meer Krakau (21 mei 2019)

23 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Door de regen naar Zakopane (22 mei 2019)

23 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Zakopane in de regen (23 mei 2019)

29 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Afscheid en Krakau deel 2 (24 mei 2019)

29 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Krakau, Joodse wijk (25 mei 2019)

29 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Koninklijk Krakau (26 mei 2019)

30 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties

Laatste restje Krakau en naar huis (27 mei 2019)

30 mei 2019 Karin Reacties 0 reacties